Mentoren helpen bij stap naar arbeidsmarkt: ‘Ik kan mijn ouders niet vragen’
De overgang van studeren naar werken is voor veel studenten spannend, maar helemaal voor studenten die binnen hun eigen omgeving geen voorbeelden hebben. Dağlar Taşci is zo’n student. Een persoonlijke mentor helpt haar. ‘Ik kan het met mijn ouders niet hebben over inhoudelijke aspecten van vacatures, dan is het toch wel fijn als je met iemand kunt brainstormen.’
De Amsterdamse UvA-student Dağlar Taşci (22) zit in het eerste jaar van haar onderzoeksmaster Urban Studies. De overstap van studeren naar werken komt steeds dichterbij en dat vindt ze lastig. Ze weet niet hoe ze die stap moet maken. Waar moet ze beginnen? En hoe moet ze zich eigenlijk presenteren?
Die vragen kan ze niet stellen aan haar Turkse ouders. ‘Mijn ouders zijn matig opgeleid; ik kan het met hen niet over de inhoudelijke aspecten van mijn studie of vacatures hebben. Emotioneel gezien kunnen ze me prima steunen, maar het is toch wel fijn als je echt met iemand kunt brainstormen.’
Haar sparmaatje heeft ze nu gevonden via mentoringprogramma Meet Your Mentor. Laure Michon, UvA-alumnus politicologie en nu onderzoeker bij de gemeente Amsterdam, helpt Taşci via online sessies op weg. Michon vindt zelfkennis heel belangrijk voor de ontwikkeling van je carrière. ‘Ik houd haar nu vooral een spiegel voor, en laat weten dat ik sommige dingen minder als een probleem zie dan zij.’
Meet Your Mentor is een mentoringprogramma vanuit de UvA voor studenten met een niet-westerse achtergrond. Samen met een mentor kunnen die studenten ontdekken wat hun doelen zijn voor de arbeidsmarkt en met welke vragen ze nog worstelen. Ook leren ze hoe ze zich het beste kunnen profileren. Het programma bestaat uit een kick-off waarin de studenten hun mentoren ontmoeten. Daarna krijgen zij een onlinetraining aangeboden op een digitaal platform. Studenten hebben minimaal drie keer (een keer per maand) een coachingsessie met hun mentor. In totaal duurt het programma zes maanden. Aanmelden is gratis. Mail voor vragen naar projectmanager Meltem Halaceli (meetyourmentor@uva.nl).
Ongeschreven codes
Taşci is naar eigen zeggen gemotiveerd en veeleisend en dat levert stress op. ‘Al sinds de middelbare school loop ik steeds een stapje achter. Ik kon mijn huiswerk niet delen met mijn ouders. Mijn vrienden met hogeropgeleide ouders konden dat wel. Dat dit relevant is, merk ik nu ik ouder word. Het is niet confronterend; ik vind het niet vervelend. Ik kan nu namelijk verklaren waarom ik hoge eisen stel aan mezelf. Eigenlijk heb ik alles alleen gedaan – wel hier en daar in samenwerking met docenten en medestudenten – maar zonder de hulp van mijn ouders. Laure laat me steeds zien dat ik tot nu toe al ver ben gekomen en dat ik mijn veeleisendheid kan vertalen naar competenties die goed van pas komen op de arbeidsmarkt. Dat stelt me gerust.’
Michon: ‘Dağlar moet alles zelf uitvinden, ook de ongeschreven codes over hoe je je in bepaalde situaties moet gedragen. Ik weet uit eigen ervaring – ik ben niet geboren en getogen in Nederland maar in Frankrijk – dat dit best moeilijk kan zijn. Hier gaat het er veel informeler aan toe dan in Frankrijk, merkte ik toen ik aan de UvA ging studeren. Dat was voor mij gek en onwennig. Docenten en hoogleraren spreek je niet aan met “u”. Hoe weet je dan hoe je respectvol en formeel met die mensen moet omgaan?’
Taşci heeft nu dezelfde vragen. ‘Ik had een persoonlijk gesprek met een hoogleraar en ik vond dat heel spannend. Ik merkte dat ik niet goed wist hoe ik de hoogleraar moest benaderen en hoe ik mijn enthousiasme moest delen.’ Michon probeert haar daarin te begeleiden. En ze helpt Taşci voor te bereiden op mogelijke discriminatie op de arbeidsvloer waarmee studenten met een niet-westerse achtergrond te maken kunnen krijgen. Diversiteit en discriminatie zijn de thema’s waar Michon zelf ook onderzoek naar doet bij de gemeente.
Discriminatie op de werkvloer
Volgens Meet Your Mentor, het programma waardoor Michon en Taşci met elkaar in contact zijn gekomen, ‘blijkt uit verschillende onderzoeken dat sollicitanten met een niet-westerse achtergrond in Nederland minder kansen hebben op de arbeidsmarkt ten opzichte van sollicitanten met een westerse achtergrond’. Onder meer onderzoek van UvA-socioloog Bram Lancee laat dit zien.
‘Ik moet zeggen dat ik in eerste instantie terughoudend was toen ik hoorde dat Meet Your Mentor speciaal is voor studenten met een niet-westerse achtergrond,’ zegt Taşci. ‘Ik was bang dat de identiteitskaart dan weer gespeeld zou worden. Maar blijkbaar krijgen mensen soms geen uitnodiging voor een sollicitatiegesprek vanwege hun achternaam. Ik heb tot nu toe nooit last gehad van mijn achternaam. Misschien is die van mij dan toch niet zo “exotisch”. Wel is dit gegeven een eyeopener voor me. Zo vertelde Laure ook dat ik te maken kan krijgen met micro-agressie.’
Micro-agressie gaat over gedrag of uitspraken met betrekking tot iemands identiteit die beledigend kunnen zijn. Michon geeft een voorbeeld: ‘In een nieuwe werkomgeving kun je de vraag krijgen of je moslim bent. Mensen hebben namelijk bepaalde beelden als iemand van Turkse afkomst is. Op je werk moet je een manier vinden om daarmee om te gaan. Daar hebben we het ook over.’
Onderweg naar persoonlijke doelen
Taşci maakt zich daar niet veel zorgen over. Toch kan ze de feedback hierover wel goed gebruiken. ‘Ik heb zoiets nog niet meegemaakt, maar mocht het gebeuren dan weet ik straks hoe ik professioneel kan reageren.’
‘Ik vind het heel fijn om een persoonlijke mentor te hebben. Het helpt om de stap naar de arbeidsmarkt minder groot te maken. In de latere sessies gaan we ook samen vacatures bekijken. Dan krijg ik steeds meer voor ogen wat mijn doelen zijn.’
