Hamer: ‘Coronacrisis zal onderwijs blijvend veranderen’
SER-voorzitter en UvA-alumnus Mariëtte Hamer zou afgelopen vrijdag de jaarlijkse Kohnstammlezing over onderwijs en opvoeding houden. De lezing werd afgelast, een ingelaste podcast erover ook. De papieren versie van de lezing was echter al gedrukt, dus werd besloten de lezing ‘Samen leven, samen scholen’ maar online te zetten.
Een van de uitdagingen van het hedendaagse onderwijs is om kinderen mee te nemen bij de ontwikkelingen in de samenleving en de technologie, vindt Hamer. En nog dynamischer, het voortdurend ontwikkelen van zowel vaardigheid als houding, hoort opgenomen te zijn in het onderwijsprogramma. Maar hoe doe je dat, een bewegend doel opnemen in je onderwijsprogramma? Het was een van de vragen die Mariëtte Hamer (voorzitter van de Sociaal-Economische Raad) zich afvroeg in haar niet-gehouden Kohnstammlezing.
Volkslied
Eenvoudig is dat niet, omdat het onderwijs, in het bijzonder het funderend (basis)onderwijs ‘een gestage stroom van maatschappelijke problemen’ ervaart die ze in het onderwijs moet oplossen of aanpakken. ‘Of het nou gaat over meer bewegen, verstandig omgaan met vuurwerk, het eten van meer fruit, het veilig fietsen, het voorkomen van verdrinking, het zingen van het volkslied.’ Samenwerking en samenhang van onderwijs en samenleving is dan ook meer dan ooit noodzakelijk, meent Hamer. Maar dat gaat niet vanzelf goed. Het bedrijfsleven wordt volgens haar in eerste instantie gestuurd door economische factoren, terwijl voor grote delen van het onderwijs juist sociale factoren belangrijker zijn.
Herijking
Het moet beter, meent Hamer. ‘Ik denk dat het anders kan. Dat de samenwerking en verantwoordelijkheid van maatschappelijke partners en onderwijsinstellingen een herijking verdienen.’ Daarmee bedoelt ze een intensievere samenwerking tussen samenleving en onderwijs op basis van een aantal uitgangspunten, zoals dat het onderwijs de expertise heeft op het gebied van de organisatie van het leerproces, didactiek en pedagogiek, voor jongeren, maar ook voor werkenden. Daarnaast zouden maatschappelijke partners een relevante kijk moeten hebben op de huidige en nabije toekomstige ontwikkelingen van technologie en samenleving. Studenten en lerenden zouden medeverantwoordelijk moeten zijn voor hun eigen inzetbaarheid, nu en in de toekomst, aldus Hamer.
Coronacrisis
De coronacrisis kan daar misschien bij helpen. ‘De crisis verandert heel veel ingesleten patronen, die in snel tempo zullen veranderen.’ denkt Hamer. ‘We moeten leren vanuit huis, achter de computer, sommigen op school, anderen met elkaar in een klein groepje. Dat gaat ons veranderen. Proefondervindelijk en noodgedwongen gaan we de voordelen van een online samenleving in hoge snelheid ontdekken.’ De wereld zal er hierna nooit meer helemaal hetzelfde uitzien. ‘Ik verwacht dat ook het onderwijs blijvend zal veranderen.’
