‘Studenten komen alleen op de UvA om onderwijs, broodjes, studieplekken en stroom te consumeren’
Remy en Marlies van Dear Hunter sliepen maandenlang op de Roeterseilandcampus en deden onderzoek naar hoe die wordt gebruikt. ‘Het is niet vanzelfsprekend dat je je ook thuis hoort te voelen op jouw universiteit.’
Drie maanden lang verbleven onderzoekers Remy Kroese en Marlies Vermeulen van onderzoeksbureau Dear Hunter in een container op de Roeterseilandcampus om te onderzoeken hoe deze wordt gebruikt door studenten, medewerkers en omwonenden. Na negentig dagen werken, wonen en slapen op de campus, namen Remy en Marlies vorige maand samen met hun hond Peer afscheid. ‘Het was natuurlijk een prachtige plek om te wonen – op een rustige plek in het centrum van Amsterdam en dan ook nog aan het water,’ vertelt Marlies. Ook konden de onderzoekers op de campus genieten van relatief veel privacy. ‘Als we met onze container in een dorp staan, zijn wij al gauw een attractie, maar in Amsterdam is het vrij normaal om in een container te slapen,’ aldus Marlies.
Tijdens hun verblijf op de campus spraken en observeerden Remy en Marlies in opdracht van de UvA zo veel mogelijk campusgebruikers, waaronder studenten, hoogleraren en buurtbewoners. Aan de hand van observaties en gesprekken legden zij in kaarten vast hoe de campus precies functioneert. Hiervoor keken zij onder andere naar hiërarchie, looproutes, studieplekken en onderhoud van de campus. Uiteindelijk maakten zij op basis van thema’s tien afzonderlijke kaarten, waartussen ook overlap te vinden is.
Geen thuisgevoel
Zo zagen de onderzoekers dat er in principe voldoende studieplekken zijn, maar dat deze momenteel niet optimaal worden gebruikt. ‘Studenten moeten veel spullen meeslepen gedurende de dag, waardoor ze meer plek innemen dan vooraf is berekend,’ vertelt Remy. ‘Dat heeft ook te maken met de hiërarchie op de campus, want studenten hebben – in tegenstelling tot docenten – geen mogelijkheid om hun jas ergens achter te laten. Zij leven een nomadisch bestaan.’ Als een UvA-gebouw wordt gerenoveerd, zou hier een bewustere keuze in gemaakt kunnen worden: wil je opbergplekken faciliteren of juist niet?
Iets anders dat opviel is dat veel studenten en medewerkers weinig binding hebben met de campus als plek. Marlies: ‘We horen vaak: “Ik maak mijn uren en als het vijf uur is dan ben ik weg” of “In het Spinhuis hadden we het allemaal veel beter.”’ Ook zeggen studenten dat ze zich niet thuis voelen op de campus. Dat komt volgens de onderzoekers onder andere doordat posters die zomaar worden opgehangen direct worden verwijderd, maar ook door het ‘nomadische bestaan’ van studenten op de campus.
Marlies: ‘Wel denk ik dat veel mensen thuis voelen verwarren met thuis horen. Het idee hebben dat je thuis hoort op de UvA is natuurlijk belangrijk, maar het is niet vanzelfsprekend dat je je ook thuis hoort te voelen op jouw universiteit.’ De UvA zou volgens Dear Hunter moeten afwegen of ze wil dat studenten zich thuis voelen op de campus, of dat ze zich primair richt op het aanbieden van onderwijs.
Dat studenten en medewerkers weinig binding hebben met de campus blijkt volgens Marlies ook uit het feit dat het bijna niet is gelukt om mensen te vinden die wilden komen overnachten op de campus. ‘Er heerst een sfeer van: “Doe jij maar je onderzoek en als het klaar is dan lees ik het wel, als ik het al lees.” Zeker bij studenten hebben we er hard aan getrokken, maar het is niet gelukt. Ze klagen wel over de campus maar de klagers zijn dan niet bereid er zelf wat aan te doen, want ze krijgen er geen beter carrièreperspectief door of studiepunten voor. Hadden ze er een studiepunt voor gekregen, dan zat hij vol,’ aldus Marlies.
De enige UvA’er die direct enthousiast was om een keer te blijven overnachten was Dennis van Galen, de nieuwe directeur van Crea. Hij zag het als een mooie kans om de campus beter te leren kennen en deelde zijn ervaringen met Folia.
Vrijplaats Crea
Crea vormt volgens de onderzoekers sowieso een belangrijke uitzondering op veel van hun bevindingen. Remy: ‘Binnen Crea Café moet iedereen aan de bar bestellen, of je nu schoonmaker, hoogleraar of student bent – er is geen hiërarchie. Daardoor voelen sommige mensen zich helemaal op hun gemak, terwijl anderen daar liever niet komen.’
Ook heeft Crea veel vrijheden verworven wat betreft inrichting. ‘Als er aan de overkant van het water een bloembak was neergezet, zou deze direct door de UvA zijn verwijderd. Het lijkt wel alsof Crea over de hele breedte van de gevel vrij spel heeft,’ vertelt Remy. Afgelopen tijd heeft de UvA veel schilderijtjes van kunstenaar JW verwijderd. Marlies: ‘Waren deze schilderijtjes nou alleen op het stuk bij Crea opgehangen, dan was de kans groot dat ze waren blijven hangen.’ Niet alleen qua inrichting vormt Crea volgens de onderzoekers een welkome afwisseling op de campus, ook zorgt ze voor passage op momenten dat de campus leeg en onveilig zou kunnen aanvoelen, vooral ‘s avonds en in het weekend.
Sociale controle
In tegenstelling tot veel studenten en medewerkers hebben buurtbewoners volgens de onderzoekers juist een hoog verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van de campus. Remy: ‘Studenten komen hier in principe alleen om onderwijs, broodjes, studieplekken en stroom te consumeren. Omwonenden weten dat het een privéterrein is en zijn daardoor over het algemeen voorzichtiger.’ Dat uit zich volgens de onderzoekers op verschillende manieren. Marlies: ‘Als een hond bijvoorbeeld ergens een gat graaft dat niet direct te dichten is, dan wordt er direct in de buurtapp overlegt hoe ze het gat het beste kunnen dichten. Daarnaast zie je dat ze bijna altijd netjes de hondenpoep opruimen en regelmatig plastic uit het water vissen.’ Doordat omwonenden ook in de avond en in het weekend op de campus te vinden zijn, bieden zij ook sociale controle.
Dit zou de UvA dus ook kunnen meenemen in de beslissing over de mogelijke bouw van REC-V op de locatie van postzegelpark Petit Versailles. Remy: ‘We horen van omwonenden dat ze fel tegen de bebouwing van dat stukje groen zijn. Terwijl we zien dat er ook achter gebouw J/K nog een groen stukje ligt, dat eigenlijk door niemand wordt gebruikt maar ook niet optimaal is ingericht. Zo proberen wij meer helderheid in die beslissingen te brengen.’
(Bekijk hieronder een kaart die Dear Hunter maakte over de Roeterseilandcampus)
