Minister wil minder nadruk op studierendement en minder concurrentie
Er komt een ‘expertgroep’ die moet onderzoeken hoe het hoger onderwijs toegankelijk blijft en er komt minder nadruk op studierendement. Dat zijn de belangrijkste uitkomsten van de Strategische Agenda van minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap (D66).
‘Nu even geen nieuwe Haagse ideeën maar doen wat nodig is om meer rust en stabiliteit te brengen zodat we voorbereid zijn op de toekomst,’ schrijft de minister in haar voorwoord van de Strategische Agenda. Die boodschap resoneert in het hele visiedocument dat weinig nieuwe plannen en geen nieuwe investeringen in zich draagt.
Studentsucces
Wel wil de minister af van de nadruk op rendementen, en bijvoorbeeld de term ‘studentsucces’ gaan gebruiken in plaats van ‘studiesucces’. Daarmee moet er meer aandacht komen voor ‘de persoonlijke omstandigheden voor de student’. ‘Studenten moeten tijdens hun studie ook ruimte hebben voor zelfontplooiing en brede ontwikkeling,’ schrijft de minister. ‘Het is belangrijk dat studenten de kans krijgen om het maximale uit de studie te halen.’
Daarnaast schrijft Van Engelshoven dat universiteiten nog meer gaan samenwerken en minder gaan concurreren, zowel op het gebied van onderzoeksonderwerpen als op het gebied van studentenwerving. ‘Op een aantal plaatsen vindt deze samenwerking wel al plaats, maar soms is er te weinig samenwerking of onnodige concurrentie tussen instellingen, met ongewenste effecten voor onderwijs en onderzoek én voor onderzoekers en docenten.’ Daarom wil de minister dat ‘de concurrentieprikkel met betrekking tot onderzoeksfinanciering en studentenaantallen in het huidige stelsel wordt getemperd.’ Met andere woorden: het bedrag die universiteiten krijgen op basis van studentenaantallen gaat verder naar beneden, ten behoeve van een vaste voet.
Minder hindernissen
De minister vindt dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs ‘zich positief ontwikkelt’, maar dat er ‘ook belangrijke zorgpunten’ zijn. Zo ondervinden eerstegeneratiestudenten en studenten met een beperking meer hindernissen als ze studeren en vallen ze vaker uit.
De minister wil die barrières weghalen en bijvoorbeeld dat universiteiten en hogescholen beter samenwerken om studenten ‘op de juiste plek’ te krijgen. De minister geeft hoog op van het plan van de hogescholen en universiteiten om ‘een wisselstroom tussen hbo en wo op gang te willen brengen. Ze streven ernaar om in de bachelorfase een overstap van het hbo naar het wo en vice versa met zo min mogelijk studievertraging te faciliteren.’
Een miljard extra
De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) zijn tevreden met de nadruk op de toegankelijkheid van het hoger onderwijs, maar benadrukken allebei het belang van investeringen. ‘We plegen roofbouw op het hoger onderwijs, met nieuwe plannen maar zonder extra financiering zijn we nog verder van huis,’ zegt LSVb-voorzitter Alex Tess Rutten. ISO-voorzitter Kees Gillesse zegt: ‘Als het dak van je huis lek is moet je geen nieuwe schuur gaan bouwen.’
Minister Van Engelshoven zet vandaag in NRC de deur op een kier voor extra investeringen. Ze zegt dat er een miljard euro extra nodig is voor universiteiten, waar protestgroep WOinActie al langer voor pleit. Ze houdt wel een slag om de arm: ‘Tja, ik ben ook een minister die opereert binnen een regeerakkoord. Dat ontslaat me niet van de verantwoordelijkheid om te agenderen dat we er nog niet zijn.’
