Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Folia
actueel

Wetenschappelijke waarschuwing voor normalisering radicaal rechts

Dirk Wolthekker,
28 november 2019 - 17:31

Op de chesterfield van Room for Discussion zat vandaag de Nederlands-Amerikaanse politicoloog Cas Mudde, wiens nieuwe boek The Far Right Today net verschenen is. Naast docent aan de University of Georgia is Mudde columnist van de Guardian.

Nee, we hoeven niet te denken dat populisme iets is van links én rechts en dat er zoiets als goed en slecht populisme bestaat, ‘zoals onze premier [Rutte] beweert’. ‘Links populisme bestaat niet als zodanig. Populisme is iets van rechts. In dat opzicht komt het gevaar niet van links. Links populisme bestaat niet. Wat links populisme wordt genoemd is feitelijk de verdediging van sociaaldemocratische normen en waarden.’

‘Extreemrechts gaat allang niet meer over het naoorlogs neofascisme of radicaalrechts, het is autoritair en antiliberaal’

Politicoloog Cas Mudde (1967), gestudeerd en gepromoveerd in Leiden en sindsdien werkzaam in Antwerpen en tegenwoordig aan de University of Georgia in de Verenigde Staten, geldt als autoriteit op het gebied van rechtsextremisme, dat zich in Europa en de Verenigde Staten steeds meer manifesteert en steeds meer als ‘normaal politiek verschijnsel’ wordt beschouwd, meent Mudde, die vandaag te gast was bij de interviewers van Room for Discussion.

 

Paradox

Het lijkt een soort paradox: de uitwassen van de liberale democratie leidden tot extreemrechtse opvattingen, en die opvattingen leiden weer tot bedreiging van de liberale democratie. Mudde: ‘Er wordt geageerd tegen arbeidsmigranten die hier goedkoop arbeid verrichten, maar waar het om gaat is dat arbeid slecht wordt betaald en daar zou je dus iets aan moeten doen. Extreemrechts gaat allang niet meer over het naoorlogs neofascisme of radicaalrechts, het is autoritair en antiliberaal en feitelijk mogelijk gemaakt door de ontideologisering van de liberale democratie. Het grootste probleem van de liberale democratie is het ideologisch vacuüm waarin zij verkeert.’

 

Europa

Maar hoe lastig dat is bleek ook uit zijn voorbeeld over de EU, zelf een liberale organisatie naar Amerikaans model, die worstelt met extreemrechts regeringspopulisme in Polen en Hongarije. ‘Het is moeilijk voor de EU om Hongarije te straffen. De Europese Volkspartij is binnen de EU zeer machtig, maar kent ook een sterke Duitse autolobby. Daar haakt de Hongaarse regering op in door de productie van Duitse auto’s te faciliteren. Goed voor de Duitse auto-industrie, maar daardoor is het moeilijk iets te doen aan het Hongaars extremisme, want Duitsland beschermt zijn auto-industrie.’

 

En zo is het lastig om vanuit de ont-ideologiseerde liberale democratie iets te doen aan het rechtsextremisme, behalve misschien liberale democratie weer voorzien van een nieuwe ideologie. Mudde: ‘Liberal democracy has become less and less democratic and more and more liberal.’ Zijn les: misschien iets minder liberaal en daardoor meer democratie.

Lees meer over