Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: V.l.n.r.: Henrike, Willard en Dirk
actueel

‘Voor mij zijn er geen tegenstrijdigheden tussen geloof en wetenschap’

Marleen Hoebe,
13 november 2019 - 07:16

Je hoort niet veel over bètawetenschappers die een geloof aanhangen, laat staan over gelovige studenten die een bètastudie doen. Hoe ga je om met colleges over de evolutietheorie als je christen bent? Wij vroegen het drie UvA-studenten die de bachelor psychobiologie en de master Biological Sciences studeren. ‘Ik zie het als een theorie die belangrijk is voor mijn tentamen.’

Dirk Woertink (21, psychobiologie) komt uit een dorpje van duizend inwoners in het oosten van Overijssel. Hij was de enige van zijn basisschoolklas die een universitaire studie ging doen. En van de Gereformeerde Studenten Vereniging Amsterdam is hij de enige die aan de UvA een bètastudie volgt, een studie waarbij de evolutietheorie duidelijk naar voren komt. Is die theorie lastig te combineren met je geloof? Volgens Dirk niet. ‘Op dat vlak zijn er geen tegenstrijdigheden tussen wetenschap en geloof.’

Foto: Privéarchief
Dirk Woertink

‘Voor mij is evolutie gewoon gebeurd. Er zijn namelijk goede redenen om te zeggen dat de aarde niet jonger dan 10.000 jaar oud is. Veel christenen hebben wel aanvaard dat de aarde miljarden jaren oud is en interpreteren de zes dagen in Genesis 1 ook niet als letterlijke dagen, maar meer als tijdsperioden. Mijn ouders zijn bijvoorbeeld opgevoed met het idee dat de aarde in zes dagen is geschapen, maar ze staan er tegenwoordig anders in. Onder christenen is er vooral onwetendheid over dit onderwerp omdat ze zich daar niet mee bezig houden. Ik ben nooit verketterd vanwege mijn ideeën, om het zo maar te zeggen.’

 

Vraagtekens bij oerknal

Henrike van den Berg (21, psychobiologie) komt uit het Twentse Hengelo, en is lid van Navigators Studentenvereniging Amsterdam. Zij gelooft wel dat diersoorten evolueren over tijd en dat er sprake is van natuurlijke selectie, maar ze gelooft niet dat er opeens een oerknal was waaruit spontaan leven ontstond. ‘Als ik college over evolutie krijg, zie ik het als een theorie die belangrijk is voor mijn tentamen. Daarbij sluit ik me af van wat ik werkelijk geloof. Tijdens college heb ik niet eens tijd om na te denken over wat ik echt vind.’

‘Op de middelbare school kwam de evolutietheorie wel naar voren, maar de nadruk werd gelegd op dat “wij iets anders geloven”’
Foto: Privéarchief
Henrike van den Berg

‘Ik denk niet dat de evolutietheorie zomaar iets is wat iemand heeft bedacht; ik denk niet dat het onzin is. Het is interessant om hierover te praten. Mensen die niet geloven zien de evolutietheorie misschien ook wel niet als waarheid.’

 

Nieuwsgierig naar evolutietheorie

Bij Willard Bout (23, Biological Sciences) zitten op de Christelijke Vereniging CSFR studenten die veelal de traditionele visie aanhouden, maar hij is er zelf nog niet helemaal uit wat de leeftijd van de aarde moet zijn. ‘Ik kom uit een gereformeerd gezin uit Zeeland. In Zeeland geloven de meeste christenen dat de aarde 6.000 jaar oud is. Op de middelbare school kwam de evolutietheorie wel naar voren, maar de nadruk werd gelegd op dat “wij iets anders geloven”. Ik wilde weten hoe het zat. Het kan namelijk niet zonder reden zijn dat die evolutietheorie toch naar boven kwam. Maar wat ik lastig vind aan de theorie is dat je hierbij uitgaat van een tijdlijn die steeds iets verschuift bij een nieuwe vondst, bijvoorbeeld van oudere botten.’

 

Dirk kreeg op zijn gereformeerde school weinig te horen over evolutie. Dat vindt hij kwalijk. ‘Ze moeten daarover vertellen. Toen ik uiteindelijk wel veel over evolutie hoorde, dacht ik: “klopt dat hele scheppingsverhaal wel”? Ik was op de middelbare school erg aan het twijfelen; ik stelde mijn ouders veel vragen waar ze geen antwoord op hadden.’

‘Ik geloof dat DNA de “programmeertaal” van God is’

Kritisch op geloof en studie

Door zijn studie is Dirk wel wat kritischer op het geloof geworden. ‘Maar wetenschap roept altijd vragen op, elke onderzoeker is immers nieuwsgierig. Ik snap goed dat mensen niet in God geloven, als je alles afweegt. Ik weet nu hoe onze hersenen ons voor de gek kunnen houden en dat het misschien mogelijk is dat mijn geloof een bijproduct is van evolutie – dat groepen gingen samenleven en samen iets groters ervaarden. Voor mij is het logisch om voor God te kiezen. Het geeft mijn leven meer betekenis; het geeft me richting, hoop en kracht om er voor anderen te zijn.’

 

Henrike kijkt door haar geloof juist kritischer naar wetenschap. ‘Ik neem niet zomaar alles aan. Aan wetenschap zitten namelijk ook allerlei haken en ogen.’

Foto: Privéarchief
Willard Bout

De rol van God

Hoewel ze alle drie misschien iets anders kijken naar wanneer en hoe het heelal is ontstaan, denken ze wel allemaal dat God hierin een rol heeft gespeeld. ‘Ik geloof dat God het heelal heeft geschapen, omdat er wordt gezegd dat na de oerknal ongeveer in een triljoenste van een triljoenste van een seconde het universum ontstond,’ zegt Willard. ‘Dat link ik aan “En God zei…” Daarnaast lijkt het me onwaarschijnlijk dat er door willekeurige processen leven is ontstaan dat direct gebruik maakte van DNA. Zonder DNA wordt het heel lastig om eiwitten en enzymen in de juiste verhoudingen te hebben. Daarom komt het er voor mij op neer dat de eerste levensvormen DNA moeten hebben gehad, maar statistisch gezien is het gewoon onmogelijk dat de eerste levensvormen toevallig DNA met de juiste genen hadden om te functioneren. Ik geloof dat DNA de “programmeertaal” van God is.’

‘Er kan niet iets uit niets ontstaan. Iemand moet aan het begin staan’

Dirk heeft het gevoel dat de vraag over waar het eerste leven vandaan komt anders onbeantwoord blijft. ‘Het is niet zo dat God een rol moet spelen in alles waar we geen antwoord op hebben, maar ik geloof dat hij hier een hand in heeft gehad. Er kan niet iets uit niets ontstaan. Iemand moet aan het begin staan. Hierdoor ben ik open gaan staan voor de mogelijkheid dat God bestaat.’

 

De drie studenten krijgen door hun studie ook bewondering voor God. Je ziet God terug in de bijzonderheid van de natuur, aldus Dirk. Henrike en Willard zijn het daarmee eens. ‘Door mijn studie zie ik hoe complex hersenen zijn, hoe mooi dat is gemaakt,’ vertelt Henrike. ‘Dit moet wel door iemand gemaakt zijn. Het klopt zo precies, dat kan niet zomaar ontstaan zijn.’ Willard: ‘Als je een cel onder een microscoop bekijkt, zie je hoe ingewikkeld die in elkaar zit. Daar zie ik wel de hand van God in. Dat is ontzettend gaaf.’