WOinActie komt met ‘escalerende estafette’ aan acties
Actiegroep WOinActie wil komend academisch jaar een landelijke ‘escalerende actie-estafette’ houden die moet uitmonden in een staking, zegt initiatiefnemer en UvA-hoogleraar Rens Bod (Digital Humanities). ‘Het is klaar met ludieke acties als openluchtcolleges of alternatieve jaaropeningen.’
De aankondiging is een reactie op de begroting van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap, die op Prinsjesdag werd gepresenteerd en waaruit bleek dat universiteiten komend jaar ruim 20 miljoen moeten bezuinigen – zo’n 3 miljoen meer dan gepland. Bod zat na het nieuws vol ‘hernieuwde actiebereidheid’, zei hij tegen Folia. ‘Ik had al niet verwacht dat er geld bij zou komen. De minister heeft immers nooit en public gezegd dat er niet verder bezuinigd kan worden op universiteiten.’
 BodHoogleraarFMGFotoJeroenOerlemans.jpg)
Tijdens een besloten vergadering van WOinActie, waar woensdagavond zo’n veertig mensen uit het onderwijsveld aanwezig waren, besloten actievoerders tot een opeenvolging van acties die komend academisch jaar moeten uitmonden in een staking. Concrete details wil Bod niet kwijt: het overleg met verschillende vakbonden en belangenorganisaties loopt nog. ‘Maar een simpel uitvoerbare actie waaraan we denken is massaal aangifte doen van overmatig overwerk bij de arbeidsinspectie – zij zijn dan verplicht de zaak te onderzoeken.’ Voorheen heeft dat in Groningen en Leiden goed gewerkt, zegt hij. ‘Medewerkers kunnen een webformuliertje invullen en zijn klaar.’
Durven medewerkers dat?
‘Het is eerst belangrijk om de angstcultuur op universiteiten aan te pakken. Denk aan de zaak op de Erasmus Universiteit waarbij een forensisch bureau is ingeschakeld om te onderzoeken of medewerkers informatie naar de media hebben gelekt. Dat is absoluut niet uniek. Daarom eisen we een zogeheten adhesieverklaring van de Colleges van Bestuur: er zijn gevallen bekend van medewerkers die aangifte deden bij de arbeidsinspectie en vervolgens bij personeelszaken op het matje werden geroepen. Voordat we verder gaan willen we dat iedereen zich veilig voelt. Wij vinden overigens ook dat het middensegement – dus de managers – zich moeten uitspreken tegen zaken als hypercompetitie op universiteiten.’
Denken jullie dat deze aaneenschakeling van acties effect heeft?
‘We richten ons vooral op komende verkiezingen in 2021. In het komende voorjaar worden eerste versies van partijprogramma’s geschreven, dus we willen druk op die partijen opvoeren. Met de partijen in het huidige kabinet is er nauwelijks flexibiliteit. Ik zeg “nauwelijks”, want we hebben in de Voorjaarsnota wel 41 miljoen gekregen, maar dat is een druppel op een gloeiende plaat. We hebben dus wel dingen bereikt, maar te weinig. Op dit moment hebben verschillende oppositiepartijen ons in het vizier, en D66 ook, weet ik van insiders. Overigens hebben we ook besloten dat WOinActie de studenten ondersteunt in de strijd tegen het leenstelsel, en het promovendinetwerk steunt in hun strijd voor werknemersrechten. Er is steeds meer cohesie binnen het onderwijs.’
Jullie hebben er dus nog alle vertrouwen in.
‘We zijn van de lange adem. Niemand bij ons is wanhopig, maar we zeggen wel: de maat is vol. Het onderwijs is zo’n beetje de enige sector waarvoor geen geld vrijkomt. Het is klaar met ludieke acties als openluchtcolleges of alternatieve jaaropeningen. Het is tijd voor zware actie: zo hebben we ook gedacht aan het stoppen met kerntaken, zoals tentamens maken, wat ook weer lastig is omdat je studenten benadeelt. We weten dat het wetenschappelijk onderwijs een verhaal heeft dat blijkbaar niet goed doorkomt. Wij trekken dat verhaal zo veel mogelijk naar de publieke sfeer, door het te blijven vertellen. We zeggen: op naar de volgende verkiezingen. Daar gaan we voor.’
