Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Daniël Rommens
actueel

UvA hanteert acceptatieprotocol om ‘foute’ donaties te voorkomen

Dirk Wolthekker,
10 september 2019 - 15:10

Een aantal vooraanstaande Amerikaanse universiteiten is in verlegenheid gebracht doordat ze in het verleden flinke financiële donaties ontvingen van Jeffrey Epstein. Wat te doen met donateurs die achteraf foutneuzen blijken?

Het bericht stond afgelopen week in de Washington Post: de Amerikaanse multimiljonair en zedendelinquent Jeffrey Epstein, die eind vorige maand in zijn cel zelfmoord pleegde, smeedde een hechte band met enkele Amerikaanse elite-universiteiten door ze tijdens zijn leven miljoenen dollars te schenken. Naarmate de omvang van die giften scherper in beeld komt, worden academici geconfronteerd met een pijnlijk besef, aldus de krant: de donaties van Epstein ondersteunden weliswaar belangrijk onderzoek, maar ze zorgen nu ook voor ethische kwesties en morele vragen bij het Massachusetts Institute of Technology (MIT) en Harvard, universiteiten waaraan Epstein doneerde.

Bepaalde donateurs of donaties kunnen bij voorbaat worden geweigerd als de reputatie van het fonds in het geding dreigt te komen

Alumnirelaties UvA

De kwestie speelt in de V.S., maar in potentie zou die ook kunnen spelen in Nederland. Onder druk van een zich terugtrekkende overheid – universiteiten klagen al jaren en steeds feller over de structurele onderfinanciering van universiteiten – schenken universiteiten steeds meer aandacht aan de band met alumni en externe donateurs. Niet zelden met succes.

 

Drie geleden nog werd de UvA vorstelijk bedeeld in het testament van psychologe Trudie Vervoort-Jaarsma, die de universiteit een legaat van vier miljoen euro had nagelaten, het grootste legaat aan een universiteit in Nederland aller tijden. Iedereen blij. Maar het omgekeerde kan ook. Het lijkt onwaarschijnlijk, maar wat als een in opspraak geraakte hoogleraar opeens een donatie doet aan de UvA of de UvA een geldbedrag zou nalaten?

 

Acceptatieprotocol

‘Voor giften die worden ontvangen via het Amsterdams Universiteitsfonds wordt een acceptatieprotocol gehanteerd,’ zegt Albert Goutbeek, adjunct-directeur Alumnirelaties en Universiteitsfonds. ‘Daarin staat precies hoe we met (potentiële) giften omgaan.’ Zo kunnen bepaalde donateurs of donaties bij voorbaat worden geweigerd als de reputatie van het fonds in het geding dreigt te komen en mag de donatie niet in strijd zijn met moraal en ethiek.

De UvA heeft geen protocol voor dergelijke gevallen waarin pas achteraf blijkt dat er sprake was van ‘fout’ geld

Goutbeek: ‘Voor nalatenschappen wordt bovendien de Code Nalaten gevolgd, een gedragscode die recent is opgesteld door de goededoelensector. Een erfenis wordt bovendien altijd beneficiair aanvaard: bij twijfel over de herkomst kan het alsnog worden geweigerd.’ Screening van de donatie vindt altijd plaats, ongeacht het bedrag.

 

Donatie slachtoffers

Terug naar de Verenigde Staten dan. Bij MIT bood de president Rafael Reif zijn verontschuldigingen aan de slachtoffers van Epstein aan in een bericht aan de campus. De instelling accepteerde ongeveer 800.000 dollar van Epstein gedurende twintig jaar, schreef Reif. Hij kondigde aan dat zijn instelling een bedrag gelijk aan de donaties van Epstein zou schenken aan een goed doel ten gunste van zijn slachtoffers of andere slachtoffers van seksueel misbruik.

 

Het was een maatregel die achteraf werd genomen toen bleek dat Epstein niet van onbesproken gedrag was. De UvA heeft geen protocol voor dergelijke gevallen waarin pas achteraf blijkt dat er sprake was van ‘fout’ geld. Goutbeek: ‘Je kunt dat niet vooraf vastleggen, elke situatie is anders. Als zich een dergelijke situatie zou voordoen, dan zou het bestuur van het universiteitsfonds zich daarop beraden.’

Lees meer over