Krijg je straks weer stufi? En wat vinden UvA’ers daarvan? 6 vragen en antwoorden
Na GroenLinks wil nu ook de PvdA af van het leenstelsel. Wat betekent een terugkeer naar de basisbeurs voor jou?
Hoe bijzonder is het dat de PvdA het leenstelsel niet meer steunt?
Logisch is het in ieder geval niet. Het was namelijk PvdA-minister Jet Bussemaker die het omstreden leenstelsel een jaar of vijf geleden door de Tweede en de Eerste Kamer loodste. Daar komt bij dat die andere linkse partij die de invoering steunde, GroenLinks, ook niet langer voorstander is van het leenstelsel. Dat zo’n ingrijpende maatregel al vier jaar na de invoering door twee partijen alweer bij het grof vuil wordt gezet is opzienbarend.
Waarom willen PvdA en GroenLinks het stelsel nu alweer afschaffen?
Het leenstelsel heeft flinke gevolgen voor studenten. Dat zijn echter niet de gevolgen waar partijen vooraf bang voor waren. Het is niet zo dat er minder vwo’ers naar de universiteit zijn gegaan en het is ook niet zo dat de gemiddelde studieschuld is geëxplodeerd – al is dat laatste op basis van de laatste cijfers uit 2018 niet helemaal met zekerheid te zeggen.
Wat er wel is veranderd is dat er veel minder studenten op kamers zijn gaan wonen, en dat studenten meer stress ervaren. Bovendien zijn er op andere vlakken in de maatschappij ook veranderingen: zo is het voor jongeren steeds moeilijker om een huis te kopen en krijgen jongeren pas later een vaste baan. Die combinatie is voor de PvdA reden om het leenstelsel niet langer te steunen. Daardoor is er ook geen meerderheid meer voor het leenstelsel in de Kamer.
Mooi, dus komt nu de basisbeurs weer terug?
Zo snel gaat dat niet. D66-minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen) zei gisteren op Radio 1 wel dat er wellicht op korte termijn veranderingen komen in de aanvullende beurs. Die zou verhoogd kunnen worden, of meer studenten zouden er aanspraak op kunnen maken. Het is echter maar de vraag of de basisbeurs ook snel terugkomt. CDA, SP en ChristenUnie zijn wel voorstanders van de terugkeer van de oude basisbeurs, maar de PvdA wil liever een nieuw stelsel waarbij studenten van rijke ouders geen basisbeurs krijgen. GroenLinks is er nog niet uit welk alternatief ze wil steunen.
Lekker is dat. De volgende generatie krijgt misschien meer geld, en ik heb vier jaar geleend.
Voorlopig lijkt het er inderdaad op dat je pech hebt gehad. PvdA-leider Lodewijk Asscher wil dat studenten die de afgelopen jaren moesten lenen gecompenseerd worden, maar hoe en wat is niet duidelijk.
Het geld dat het leenstelsel opbrengt wordt nu geïnvesteerd in hoger onderwijs. Wat gebeurt daarmee?
Ook dat is nog ongewis. De universiteiten, studentenvertegenwoordigers en het ministerie hebben dit jaar nog een akkoord bereikt over hoe die opbrengsten uitgegeven moeten worden. Dat geld is al opgenomen in langjarige begrotingen van universiteiten en hogescholen. Het is maar de vraag wat daarmee gebeurt als het leenstelsel weer wordt afgeschaft.
UvA-hoogleraar staathuishoudkunde Sweder van Wijnbergen berekende op BNR dat de omschakeling ‘ongeveer een miljard per jaar’ zou gaan kosten. Dat baseerde hij op basis van beloftes van het ministerie deed bij de invoering van het leenstelsel. Bij dat getal werden bij de invoering van het leenstelsel echter al vraagtekens gezet. Universiteitenvereniging VSNU hield het op 620 miljoen euro (pdf).
Wat vinden UvA’ers er eigenlijk van?
