Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Allard Pierson
actueel

Hof trekt nog eens maanden uit voor rechtszaak Krimschatten

Henk Strikkers,
16 juli 2019 - 11:25

Het gerechtshof Amsterdam wil musea op de Krim en de Oekraïense overheid nog eens de kans geven om te bepleiten dat zij de rechtmatige eigenaars zijn van de zogenoemde Krimschatten. Het Hof heeft dat vandaag in een tussenuitspraak bepaald.

Zowel vier musea op de Krim als de Oekraïense overheid stellen dat het Allard Pierson van de UvA een aantal stukken die ze in bruikleen heeft aan hen moet teruggeven. De bron van dat conflict begon met een expositie die Allard Pierson, het archeologisch museum van de UvA, in 2014 organiseerde. Daarin stelde ze een groot aantal kunstschatten van het betwiste en historisch belangrijke schiereiland tentoon.

Foto: Allard Pierson
Een tentoongestelde gouden broche

Een aantal zwaarden, juwelen en kruiken, kreeg ze in bruikleen van vier musea op het schiereiland de Krim. Ten tijde van de tentoonstelling De Krim - Goud en geheimen van de Zwarte Zee annexeerde Rusland het schiereiland, dat bij het begin van de tentoonstelling nog Oekraïens was.

 

Terug naar Kiev

Nadat de expositie was afgelopen eisten zowel de Oekraïense regering als de vier musea op de Krim dat de kunstschatten naar hen teruggingen. De Oekraïense overheid stapte naar de Nederlandse rechtbank om de archeologische vondsten op te eisen en kreeg in de rechtbank gelijk.

 

Die rechtbank oordeelde drie jaar geleden dat de vondsten terug moesten gaan naar het Nationaal Museum in Kiev, waarna een Oekraïense rechter zich zou moeten buigen over waar de schatten naartoe moesten. De musea op de Krim tekenden binnen een dag hoger beroep aan. Dat hoger beroep gaat nu dus langer duren dan gepland, schrijft het Hof in een tussenuitspraak.

 

(Lees verder onder de afbeelding)

Foto: Daniël Rommens
Een zitting over de Krimschatten in de Amsterdamse rechtbank

Allard Pierson handelde niet verwijtbaar

Het Allard Pierson en daarmee de UvA heeft zich altijd op het standpunt gesteld dat ze de kunstobjecten wel wil teruggeven, maar enkel wanneer duidelijk is wie de rechthebbende is. In de tussenuitspraak van vandaag staat in ieder geval dat het Allard Pierson niets te verwijten valt. ‘Gelet op de complexe politieke en juridische situatie in de Krim,’ zo schrijft het Hof, kon het museum ‘in redelijkheid niet beoordelen wie van de gegadigden gerechtigd is om de Krimschatten op te eisen’. Daardoor zal het Allard Pierson in ieder geval niet tot een schadevergoeding worden veroordeeld.

 

Aan wie het Allard Pierson de schatten moet teruggeven blijft voorlopig ongewis. Dat er een andere uitspraak komt dan bij de rechtbank staat wel vast. De rechtbank oordeelde op basis van de Nederlandse Erfgoedwet dat de stukken terug moeten naar Oekraïne, maar het Hof stelt dat die Erfgoedwet niet van toepassing is op deze zaak.

‘Gelet op de complexe politieke en juridische situatie in de Krim,’ kon het museum ‘in redelijkheid niet beoordelen wie van de gegadigden gerechtigd is om de Krimschatten op te eisen’

Operationeel beheer of eigendom

Dat wil echter niet zeggen dat de objecten naar de Krim-musea gaan, schrijft het Hof. ‘Het komt volgens het gerechtshof erop aan wie de sterkste rechten heeft; de Krim-musea met het door hen gestelde recht van operationeel beheer naar het recht van Oekraïne of de Staat Oekraïne met het gestelde recht van eigenaar van de Krimschatten.’

 

Het Hof wil meer weten over een besluit dat de Oekraïense staat in mei 2014 nam over de schatten. Daarover wil ze beide partijen om inlichtingen vragen. Daarvoor geeft het Hof hen twee maanden de tijd. Daarna kan het nog vier tot zeven maanden duren voordat het Hof uitspraak doet.

Lees meer over