Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Dirk Wolthekker
actueel

Nu een bouwput, straks de nieuwe Universiteitsbibliotheek

Dirk Wolthekker,
14 mei 2019 - 09:33

Na tientallen jaren van discussie, ruzie en chagrijn staan de Rijksmonumenten op het Binnengasthuisterrein dan eindelijk in de steigers: de verbouwing en renovatie van de Tweede Chirurgische Kliniek en het Zusterhuis is begonnen. Folia kreeg een hard hat-tour door de nieuwe UB in aanbouw.

Voor de goede orde: er komt niet alleen een nieuwe UB in het gebied dat tegenwoordig Universiteitskwartier heet, maar veel meer. Eigenlijk gaat het hart van de UvA terug naar haar geboortegrond: het gebied op en rond het voormalige Binnengasthuisterrein. Er komt een nieuwe UB annex studiecentrum in de Tweede Chirurgische Kliniek en de Faculteit der Geesteswetenschappen gaat grotendeels verhuizen naar de Oudemanhuispoort, waar ook de Aula zal komen. Naar verwachting volgt dan ook het bestuur van de universiteit.

Het hele ‘nieuwe’ Universiteitskwartier moet in 2025 klaar zijn voor gebruik. Tenminste, als er geen nieuwe tegenvallers ontstaan, want onlangs bleek al dat de zaak duurder gaat worden en langer gaat duren dan oorspronkelijk gepland.

Foto: Dirk Wolthekker
De liftschacht van de voormalige beddenlift

Huuropzegging

Rond het Spui zal het dan een stuk stiller worden: of het Maagdenhuis zal worden verkocht – iets waarover al jaren wordt gespeculeerd – is nog niet bekend, maar de academische plechtigheden zullen voortaan in de nieuwe Aula plaatsvinden. De Evangelisch Lutherse Gemeente, de eigenaar van de Oude Lutherse Kerk die de UvA nu huurt als aula, kan alvast rekening houden met een terugloop aan huurinkomsten. De UvA gaat de huur opzeggen, zegt directeur Huisvestingsontwikkeling Cees van der Wolf tijdens de persbriefing voorafgaand aan een hard hat-tour. ‘De Aula gaat terug naar de Oudemanhuispoort.’ Terug, inderdaad, want tot in de jaren zestig was de Aula daar ook gevestigd.

 

Complex

Sinds kort is het BG-terrein voor de verbouwing afgezet met hekken en alleen onder begeleiding toegankelijk. Het is een complex bouwproject met een complexe logistiek en ingrijpende gevolgen voor studenten, medewerkers en buurtbewoners. Niet alleen worden de panden opgeknapt en gerestaureerd, het hele gebied krijgt een opknapbeurt. ‘We gaan het hele gebied een boost geven. Het is nu allemaal wel erg stenig, maar we gaan er een groen stedelijk gebied van maken,’ zegt programmamanager Dennis Coenraad. ‘In de toekomst zullen hier dagelijks zevenduizend studenten en tweeduizend medewerkers bivakkeren. De drukte komt, maar mag zich niet vertalen in overlast.’

 

(Lees verder onder de foto)

Foto: Dirk Wolthekker
De bouwvakkers worden verzocht met het openbaar vervoer naar het terrein te komen, zodat er geen busjes geparkeerd staan

De gevreesde overlast (tijdens de bouw en daarna) is in het verleden een van de belangrijkste redenen geweest voor de buurt om zich halsstarrig te verzetten tegen de aanpak van het gebied. Het gebied wordt onder meer daarom ‘verkeersluw’ gemaakt, waar mogelijk gaat de aan- en afvoer van eten, drinken en afval over het water, en tijdens de bouw wordt aan de bouwvakkers gevraagd zich te verplaatsen ‘per openbaar vervoer’, zodat er geen busjes op het terrein komen.

 

Bouwvakkers beginnen doorgaans te werken om zeven uur ’s ochtends, maar hier gebeurt het om acht uur, al zullen er ook uitzonderingen komen. Dat gebeurt in het bijzonder tijdens het betonstorten: dat gaat 24 uur per dag door en zal zeker tot overlast leiden. Heiherrie zal echter niet optreden, zo verwacht UvA’s afdeling Huisvestingsontwikkeling: palen worden niet geheid, maar geschroefd en damwanden worden niet geslagen, maar geduwd.

Foto: Dirk Wolthekker
Vrijwel alle trappen zijn nu nog onmogelijke trapjes, bijvoorbeeld deze in een torentje

Geen zonnepanelen

Het hoeft niet te verbazen dat het hele gebied super duurzaam en milieu- en klimaatvriendelijk gaat worden. Uiteraard is alles gasloos en daarnaast ook energieneutraal of bijna energieneutraal. Er komt een netwerk van warmte-koude opslag en natuurlijk zonnepanelen, al kunnen die niet overal worden gelegd. ‘Zonnepanelen mogen van de gemeente alleen op de platte daken,’ meldt projectmanager Alex ter Haar. ‘Vanwege de zichtlijnen vanaf de straat mogen ze niet op de schuine daken worden gelegd.’ Zo wordt het schuine dak van de Oudemanhuispoort dus zonnepaneelloos. Maar geen nood: het Atriumdak boven de – intussen al niet meer bestaande – binnentuin krijgt transparante zonnepanelen.

 

12 kilometer boek opgeslagen

Dan de bieb zelf. Die zal een bruto vloeroppervlakHet bruto vloeroppervlak is de oppervlakte van de ruimte die binnen de buitenmuren van een gebouw ligt. hebben van 14.000 vierkante meter, waarvan 8.000 vierkante meter reeds bestaande vloer en 6.000 vierkante meter nieuwe vloer. Onder het gebouw komt een fietsenkelder met 925 plaatsen. Wie ‘bieb’ zegt, zegt natuurlijk ‘boeken’, maar in dit digitale tijdperk gebruikt lang niet iedere student nog boeken en dat heeft gevolgen. Ter Haar: ‘We hebben nu een collectie van negentien kilometer direct toegankelijke boeken, dan wordt zeven. De rest is niet direct toegankelijk, maar wel opvraagbaar.’ Die categorie wordt grotendeels opgeslagen in het IWO in Amsterdam-Zuidoost.

‘Het verbouwde pand is straks voor 90 procent toegankelijk voor mensen met een functiebeperking’

Metselen

Nu de verbouwing van de panden op het BG-terrein is begonnen blijkt ook dat de bouwvakkers voor onvoorziene problemen komen te staan. Die zijn in hun algemeenheid wel te voorzien, maar waar en hoe die problemen precies opduiken is moeilijk voorspelbaar. Zo blijkt het bestaande dak op sommige plekken minder stevig dan voorzien, waardoor eerst stalen balken moeten worden geplaatst of tijdelijke muurtjes gemetseld, voordat kan worden begonnen met de daadwerkelijke renovatie.

 

Onmogelijke tussentrapjes

Wie door de panden loopt komt grote of kleine hindernissen tegen die de doorgang – ook in de toekomst – kunnen belemmeren. Vrijwel overal zijn bijvoorbeeld onmogelijke tussentrapjes waar niet zomaar een vier-treeds trapliftje kan worden gelegd. ‘Want die is dan zo breed dat er weer te weinig ruimte overblijft voor de gewone doorgang,’ zegt Ter Haar. Dat is dus lastig voor mensen met een rolstoel.

 

Hetzelfde geldt voor de voormalige ziekenkamers waar de plafonds hoog zijn en dus onbereikbaar voor mensen die niet gebruik kunnen maken van de trap naar de boekengalerijen in die kamers, die zullen fungeren als studieruimtes. Die mensen zullen op sommige plekken dus geholpen moeten worden, net zoals dat nu al het geval is. ‘Het verbouwde pand is straks voor 90 procent toegankelijk voor mensen met een functiebeperking.’