Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Dirk Wolthekker
actueel

‘De backstop over de Ierse grens is the mother of all Brexit-problems’

Dirk Wolthekker,
15 februari 2019 - 16:56

Nog zes weken te gaan en het Verenigd Koninkrijk is uit de EU, met een deal of zonder deal. Of misschien stappen de Britten er wel niet uit, of misschien wordt de zaak wel uitgesteld. Er is niemand die het meer kan voorspellen, ook NRC-buitenlandredacteur John Hoogerwaard niet. Vanmiddag was hij te gast bij Room for Discussion.

John Hoogerwaard gaf het aan het begin van het interview maar gelijk toe. ‘Het is heel moeilijk om grip te krijgen op de Brexit. Er is veel spinning in de Britse media.’ Hij doelde op de halve en hele waarheden en onwaarheden die in de media de ronde doen over de aanstaande Brexit. Misschien is dat ook wel een van de redenen waarom het hele proces zo moeizaam verloopt en nog steeds een ongewisse uitkomst heeft. Hoogerwaard belt er in elk geval dagelijks over met ‘zijn’ correspondent Melle Garschagen.

 

Backstop

Dat gezegd hebbende zijn er natuurlijk wel een paar zekerheden rond het aanstaande vertrek van de Britten. Een daarvan is volgens Hoogerwaard de zogenoemde ‘backstop’, door Hoogerwaard ‘the mother of all Brexit-problems’ genoemd. Het gaat daarbij om de grens tussen Noord-Ierland (deel van het Verenigd Koninkrijk) en de Ierse republiek, de grens tussen protestant en katholiek, en dadelijk een buitengrens van de EU.

‘Een nieuw referendum, daar zou ik persoonlijk erg op tegen zijn. Dan zou de democratie toch echt met voeten worden getreden’

De backstopLees hier meer over de backstop. is een soort verzekering. Zowel het Verenigd Koninkrijk als de Europese Unie wil dat er geen harde grens komt. Ze hebben zichzelf tot eind 2020 de tijd gegeven om over de grens te onderhandelen. Hoogerwaard: ‘De backstop betekent dat die grens ook na de Brexit open blijft.’ Daarmee is het Verenigd Koninkrijk ook gehouden de douane-unie-regels van de Europese Unie te volgen als de onderhandelingen over de grens mislukken. ‘Daar is de EU veel aan gelegen, want mede door een open grens is het geweld tussen Noord-Ierland en Ierland gestopt. Bovendien betekent open grens ook dat het vrije goederenveerkeer doorgang kan blijven vinden, zonder allerlei grenscontroles.’ Het probleem is dat er aardig wat Britse parlementariërs zijn die een ‘harde Brexit’ aanhangen, en dat betekent dat als er op 29 maart geen deal is, de grenzen in hun ogen gesloten moeten worden.

 

Tweede referendum of uitstel

Om de impasse te doorbreken wordt ook wel gesuggereerd een nieuw Brexit referendum te houden. ‘Maar een nieuw referendum, daar zou ik persoonlijk erg op tegen zijn,’ zegt Hoogerwaard. ‘Dan zou de democratie toch echt met voeten worden getreden.’ Een eventueel uitstel zou ook nog kunnen. Maar voor hoelang? Immers: in mei vinden er Europese verkiezingen plaats. Daar zouden de Britten dan opeens weer aan mee kunnen doen? ‘Het zou kunnen en er wordt in Brussel ook wel over gesproken, maar het heeft wel consequenties, zowel voor de EU-begroting als voor de stemverhoudingen in de EU. Die nieuwe verhoudingen zijn al vastgesteld, maar zouden dan tijdelijk moeten worden teruggedraaid.’

‘In 1999 zat iedereen maanden aan te hikken tegen de zogenoemde Millennium-bug, maar toen het 1 januari 2000 was gebeurde er niets’

Een ding is volgens Hoogerwaard zeker: de Britten zullen niet op hun eentje handelsstormen in de wereldeconomie kunnen weerstaan, al denken voorstanders van de Brexit dat ze dit wel kunnen. ‘De kans is groot dat ze zullen aansluiten bij de Verenigde Staten, maar de Amerikanen zullen hen in onderhandelingen vermoedelijk overtroeven.’

 

Brexit-bug

Over wat er op 29 maart – als volgens planning het Britse parlement om elf uur ’s avond uit de EU stapt – gebeurt, is zo weinig zeker, dat het volgens Hoogerwaard ook zo maar eens zou kunnen meevallen. ‘Wie weet. In 1999 zat iedereen maanden aan te hikken tegen de zogenoemde Millennium-bug, maar toen het 1 januari 2000 was gebeurde er niets. Misschien is dit allemaal wel een Brexit-bug.’ Het kan allemaal verkeren, meent Hoogerwaard. ‘Eerst maar eens wachten op 27 februari wanneer May een volgende stemronde heeft gepland.’

 

Op 6 maart wordt er bij Room for Discussion verder gepraat over de Brexit, dan met Alexandra Dimitru (macroeconoom bij de Rabobank) en Rem Korteweg (hoofd Europe in the World unit bij Clingendael).