Biografie over grondlegger FMG en ‘rode UvA’
Psycholoog Jaap van Ginneken heeft een biografie geschreven over Kurt Baschwitz, grondlegger van de pers- en communicatiewetenschap aan de UvA en medeoprichter van de roemruchte ‘7e’ faculteit: de Faculteit voor Politieke & Sociale Wetenschappen, de faculteit die na de oorlog werd opgericht om ‘herhaling te voorkomen’. Aan deze faculteit ontleent de UvA haar bijnaam van ‘rode universiteit’.
Kurt Baschwitz (1886-1968) werkte vanaf 1909 gedurende 25 jaren als journalist en redacteur bij het Hamburger Fremdenblatt, een krant waarvoor hij ook enige tijd correspondent was te Rotterdam. Nadat hij in april 1933 als hoofdredacteur van het uitgeversorgaan Zeitungs-Verlag (ZV) in Berlijn was ontslagen, moest hij als kind van joodse ouders naar het buitenland vluchten en vertrok naar Nederland, waar hij de oorlogsjaren doorbracht. Hij werd bij een razzia opgepakt en gedeporteerd naar Westerbork, maar kwam weer vrij. Na de oorlog werd hij medewerker van het nieuwe Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), ‘privaatdocent’ aan de eerder genoemde ‘7e’ faculteitTegenwoordig de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen. en de eerste hoogleraar perswetenschap aan de UvA.
Vier P’s
Baschwitz is auteur van vele boeken met als rode draad de ‘vier p’s’ van pers, propaganda, politiek en persecuties (vervolgingen), die stuk voor stuk geïnspireerd waren door zijn eigen (oorlogs)ervaringen. De ‘aartsvader’ dreigde ten onrechte te worden vergeten, meende Van Ginneken en hij startte biografisch onderzoek. Het Instituut voor Perswetenschap van de UvA droeg vele jaren de naam Kurt Baschwitz Instituut, maar na de integratie van verschillende pers- en communicatieopleidingen verdween die naam inderdaad uit het UvA-vocabulaire. Van Ginneken hoopt die naam via deze biografie weer terug te laten keren.
Zie hier voor een reflectie van de biograaf over de protagonist van zijn biografie.
