Twijfels over data in proefschrift dat Förster begeleidde
In één proefschrift dat de van fraude verdachte ex-UvA-hoogleraar sociale psychologie Jens Förster begeleidde, heeft een groep statistici ‘sterk bewijs voor geringe wetenschappelijke waarheidsgetrouwheid’ gevonden. Dat kan de schrijver van het proefschrift echter niet worden aangerekend, meldt het College van Promoties van de UvA.
Jens Förster werkte tot 2014 voor de UvA als hoogleraar sociale psychologie. De universiteit stelde toen na een anonieme klacht over drie artikelen een integriteitsonderzoek tegen Förster in. Volgens de klager was de kans dat de data van Förster klopten 1 op 508 triljoen en was het bijna onmogelijk dat geen enkele proefpersoon tijdens het onderzoek afhaakte, zoals Förster schreef.
Hoewel Förster tot op de dag van vandaag ontkent dat hij heeft gefraudeerd, bleek uit een onderzoek in opdracht van de UvA dat bij acht van de 24 onderzochte artikelen ‘sterk statistisch bewijs voor lage waarheidsgetrouwheid’ aanwezig was. Drie artikelen hadden ‘niet overtuigend bewijs voor lage waarheidsgetrouwheid’ en bij vier artikelen was er geen bewijs voor lage waarheidsgetrouwheid. Bij de overige negen artikelen kon de data niet goed genoeg bestudeerd worden om een conclusie te trekken.
Vier promovendi
In zijn tijd als UvA-hoogleraar begeleidde Förster ook vier promovendi. De UvA heeft deze proefschriften door drie statistici laten onderzoeken en dat drietal stuitte in een proefschrift van Marleen Gillebaart op ‘verscheidene eigenaardigheden’. ‘In het artikel van Gillebaart et al. vonden we sterk bewijs voor geringe wetenschappelijke waarheidsgetrouwheid van de resultaten,’ laat de UvA op haar site weten.
Het College voor Promoties van de UvA stelt echter dat dit de promovendus niet kan worden aangerekend. ‘Förster stelde de data pas beschikbaar aan Gillebaart nadat hij deze had verwerkt, en op basis hiervan schreef zij het artikel. Gillebaart kan daarom niet verantwoordelijk worden gehouden voor het verzamelen en verwerken van de data.’ Daarom is er volgens de UvA geen reden om het proefschrift of het behaalde doctoraat in te trekken.
Intrekking
Wel heeft het College van Bestuur besloten om bij het Journal of Experimental Psychology: General een verzoek in te dienen om het artikel dat Gillebaart aldaar op basis van haar promotieonderzoek schreef, in te trekken.
Jens Förster werkte tot deze maand nog als hoogleraar sociale psychologie bij de Ruhr-Universität in Bochum, maar is recent gestopt en een eigen praktijk voor sociale psychologie begonnen.
