Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: UvA
actueel

‘De winstmarges op medicijnen lopen enorm uit de hand’

Carlijn Schepers,
9 november 2017 - 16:48

Marcel Levi, oud-bestuursvoorzitter van het AMC, is weer even terug op Hollandse bodem. Hij vertrok in januari naar London voor een functie als bestuurder van University College London Hospitals. Vandaag praatte bij Room for Discussion over de macht van de farmaceutische industrie. ‘Van andere sectoren accepteren we ook niet zulke hoge winsten.’

‘Ik word zo moe van partijen die blijven herhalen hoe complex het is om medicijnen te maken en daarmee de hoge prijzen legitimeren. Ik kan jullie zeggen: zo moeilijk is het helemaal niet om medicijnen te maken.’ Zo begint Levi zijn pleidooi voor lagere medicijnenprijzen en minder strenge patenten bij praatprogramma Room for Discussion. ‘Natuurlijk wordt er niet meer in medicijnen geïnvesteerd als er geen winst op kan worden gemaakt, maar de winstmarges lopen nu enorm uit de hand.’

Als voorbeeld wordt het medicijn tegen hepatitis C aangehaald. Deze leverinfectie, veroorzaakt door een virus, kan hiermee worden genezen zonder veel bijwerkingen. ‘Maar een pil kost duizend euro, terwijl de productie slechts anderhalve euro kost,’ zegt Levi. ‘Een ontzettend hoge prijs. En de ontwikkelingskosten zijn écht niet zo hoog om die te rechtvaardigen.’ Als ze een kwart van de huidige prijs zouden vragen, zouden de fabrikanten nog steeds veel winst maken, voegt hij toe. ‘En dan zou Nederland een van de eerste hepatitis C-vrije landen ter wereld kunnen worden.’

‘Zo moeilijk is het helemaal niet om medicijnen te maken’

Zou de farmaceutische industrie de patenten dan moeten opgeven, net zoals Tesla heeft gedaan, zodat het milieu ervan profiteert? vragen de interviewers Levi. ‘Dat heeft Tesla wel gedaan na eerst enorm veel winst te hebben gemaakt. Bovendien zou er zonder patenten niet meer worden geïnvesteerd in de ontwikkeling van medicijnen. Want zonder die patenten wordt er niet voldoende winst gemaakt. Nu ben ik niet tegen redelijke winstmarges, maar wél tegen excessieve winstmarges.’

Geen keus
Ook benadrukt Levi dat mensen kunnen kiezen óf en welke auto ze kopen. ‘Maar als je ongeneeslijk ziek bent, heb je geen keus. Dan moet je dat medicijn hebben om te blijven leven.’ Daarom zou het bijvoorbeeld goed zijn om een maximaal winstmarge in te stellen op medicijnen. ‘Want van andere sectoren accepteren we ook niet zulke hoge winsten, denk aan de bankensector na de crisis.’ Tegelijkertijd erkent Levi ook dat zoiets legale en praktische moeilijkheden met zich meebrengt.

Fabrikanten zouden hun prijzen moeten baseren op de daadwerkelijke kosten die ze eraan gemaakt hebben, zoals de ontwikkeling, marketing en productie. Maar nu berekenen ze de kosten vaak aan de hand van wat een samenleving op dit moment betaalt aan zorgkosten voor de behandeling van een ziekte, aldus Levi. ‘Op deze manier maakt innovatie de gezondheidszorg altijd duurder, terwijl het de zorg juist goedkoper zou moeten maken.’

‘Innovatie maakt gezondheidszorg altijd duurder, terwijl het de zorg juist goedkoper zou moeten maken’

Ook moeten de patenten korter, benadrukt Levi na een opmerking uit het publiek dat na de tien, twintig of dertig jaar dat het patent verloopt het probleem toch opgelost is. ‘Natuurlijk, dan zakt de prijs van een medicijn vaak met meer dan de helft. Maar een dokter kan niet tegen een longpatiënt zeggen: “Je had de longkanker over tien jaar moeten krijgen, nu ga je dood.” De patenten zijn voor zieke mensen dus wel te lang.’

Marktaandeel
Eigenlijk zou volgens Levi de maatschappij druk moeten uitoefenen op de farmaceutische industrie. ‘Nederland zou moeten zeggen: als jullie de prijs van dit medicijn niet verlagen, dan mogen jullie het niet bij ons verkopen. Reken er maar op dat fabrikanten dan wel minder gaan vragen, want ze willen hun marktaandeel in ons land niet verliezen.’

Voordat Levi weer naar Londen vertrekt vragen de interviewers zich nog een ding af. Wanneer mogen ze Levi opnieuw verwelkomen, maar dan als minister van Volksgezondheid? ‘Dat is moeilijk te voorspellen,’ grinnikt Levi. ‘Misschien over een paar jaar, maar misschien ook wel nooit.’