Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Carlijn Schepers
actueel

‘Als we straks huilend aan tafel zitten, is het óók een mooie film’

Carlijn Schepers,
4 augustus 2017 - 10:33

De Crea zomercursussen trekken elke zomer weer studenten en niet-studenten die zich willen uitleven op het gebied van fotografie, muziek, film, dans, theater, beeldende kunst en schrijven. Folia licht er zes weken lang een uit. Deze week: Creative documentary (film & digitaal). ‘Misschien moeten we erbij zeggen dat het geen grap is.’

De geur van warme appeltaart vult het appartement aan de Javastraat. Helemaal als Nina (23) de oven opent. ‘Een taart voor tien personen,’ zegt ze vrolijk. ‘Voor ons drieën en hopelijk zeven onbekenden die we straks gaan uitnodigen.’ Samen met Jonas (29) en Eva (22) vormt ze een van de filmgroepjes bij de cursus Creative documentary. Na het uitwerken van hun plan is het nu tijd voor het filmen. Hun idee: nodig mensen die elkaar niet kennen uit voor een diner en kijk wat er gebeurt.

‘We bedachten het idee gisteren bij de lunch,’ zegt Nina met een lach. ‘Misschien omdat we honger hadden.’ Jonas: ‘Eigenlijk is het raar dat mensen in een buurt fysiek heel dicht op elkaar leven, maar toch ieder hun eigen sociale cirkel hebben. Wij willen kijken wat er gebeurt als je vreemden samenbrengt.’ Er is niet alleen appeltaart. In de koelkast staan twee grote bakken vegetarische lasagne. Die hebben ze vanochtend al gemaakt. Ook is er brood en drank, maar de vraag is of het allemaal wel op komt. Want hoeveel mensen zeggen ‘ja’ als je ze uitnodigt voor een gratis diner? Komen ze dan ook daadwerkelijk opdagen? En hoe verloopt een avond waarop vreemden samen eten? Deze vragen willen ze beantwoorden in hun documentaire.

Intensieve dagen
Eva en Nina studeren aan de UvA en Jonas is er promovendus. Behalve Jonas, die uit Duitsland komt, kozen ze niet specifiek voor deze cursus omdat hij in het Engels wordt gegeven. Vooral het documentaires maken sprak hen aan. De andere vier groepjes van de cursus zijn vandaag ook op pad om te filmen. Ze filmen bijvoorbeeld bij de publieke piano op Amsterdam Centraal of volgen een van die mannen die langs terrassen gaan om polaroidfoto’s te maken.

 

Filmmaker Juul van der Laan geeft de cursus en probeert de deelnemers in ‘vijf intensieve dagen’ een paar van de kneepjes van haar vak te leren. ‘Het is leuk dat iedereen een andere achtergrond heeft, zowel qua filmervaring als nationaliteit. Er doen bijvoorbeeld mensen mee uit Congo, Japan en Denemarken.’


(Tekst loopt door onder de foto)

Foto: Carlijn Schepers
Eva, Nina en Jonas (v.l.n.r.) checken de apparatuur voordat ze beginnen met filmen

Al meteen op de eerste dag laat Juul de deelnemers filmen. ‘Het is geen theoriecursus. De opdracht was de essentie verbeelden van een object, zoals een auto, stopcontact of raam. Best lastig, maar het leverde verrassende resultaten op.’ Verder geeft Juul zo veel mogelijk tips. Ook voor de hand liggende, zoals: check je materiaal. ‘Nogal cruciaal. Als je er na een draaidag achter komt dat je audio slecht is, baal je flink.’ Ook probeert ze de cursisten iets te leren over ethiek. ‘Je moet je bewust zijn van wat je kunt doen met de persoon aan de andere kant van de lens. Door op een bepaalde manier te filmen of materiaal te knippen heb je veel invloed op hoe iemand wordt neergezet.’

‘Wij willen kijken wat er gebeurt als je vreemden samenbrengt’

Afwijzing
Na het bereiden van de maaltijd is het tijd voor Nina, Eva en Jonas om de straat op te gaan. Gewapend met hun filmapparatuur en een stapeltje handgeschreven uitnodigingen gaan ze op zoek naar een geschikte plek. ‘Het moet niet te ver van Jonas’ huis zijn. Dan komen de mensen niet,’ zegt Eva. Als de rollen zijn verdeeld en de camera, het licht en het geluid gecheckt, is het tijd om mensen te regelen. Jonas begint. Enthousiast stapt hij op de voorbijgangers af. Het duurt even voordat hij beet heeft. ‘Het voelt een beetje als afgewezen worden voor een date, of niet?’ vraagt Eva. Als mensen wel willen meewerken, krijgen ze instructies om naar de camera te lopen en net te doen alsof ze het drietal voor het eerst zien. Vooraf wordt alleen gezegd dat ze een vraag moeten beantwoorden, niet welke.

Veel mensen willen niet op camera, maar degenen die wel meewerken, zeggen wel allemaal ‘ja’ op de vraag of ze langskomen om te eten. Totdat de camera uitgaat. ‘Oh, is dit echt? Nee, sorry, ik moet babysitten,’ zegt een vrouw met een kinderwagen. ‘Nee,’ zegt een jongen resoluut als Nina hem vraagt of hij écht komt, nadat hij zojuist op camera vrolijk ‘ja’ zei. Ook een aantal anderen zijn opeens druk of moeten werken als blijkt dat Nina, Eva en Jonas het echt menen.

‘Misschien moeten we erbij zeggen dat het geen grap is,’ stelt Jonas na anderhalf uur voor. Van de zeven uitnodigingen hebben ze er nog vijf en ze weten ook niet zeker of wie tot nu toe toezegde ook echt komt. Na een kort overleg gaan ze weer verder. Nina: ‘We hebben nog tweeënhalf uur, het lukt heus wel.’ Jonas: ‘Bovendien, als we vanavond met z’n drieën huilend aan de tafel voor tien personen zitten, wordt het ook een mooie documentaire’. Eva: ‘En dan delen we het eten gewoon op straat uit.’

Zie hier in de documentaire van Nina, Eva en Jonas hoeveel mensen er uiteindelijk kwamen.