Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Folia
actueel

Dit beloven de politieke partijen jou

Redactie Folia,
3 maart 2017 - 14:28

Tuurlijk, als betrokken student stem je op 15 maart in het landsbelang. Maar we kunnen ons ook voorstellen dat je deze keer helemaal voor jezelf gaat bij de verkiezingen. Dus als je goedkoper wil studeren, zelf wel bepaalt hoe je onderwijs wordt georganiseerd en ook nog een beetje betaalbaar wilt wonen, helpt Folia je op weg. Alvast één waarschuwing: het zijn beloftes. Van politici.

Nog een disclaimer vooraf: hoe belangrijk we het stemrecht ook vinden, als je op 15 maart hoopt de ultiem beredeneerde keuze te maken: het maakt voor jou als student weinig verschil welk hokje je rood kleurt. We leven namelijk in een door coalities geregeerd land. Na de verkiezingen zijn de meeste politici weer vooral met zichzelf bezig, en met de vraag wie de meeste macht krijgt. We kunnen ons de laatste keer niet herinneren dat een studenten- of onderwijsthema tot een hard onderhandelingspunt werd verheven in de formatietijd.

Leenstelsel
D66 en GroenLinks? Die stemden toch in november 2014 in de Tweede Kamer vóór het leenstelsel? Klopt, dat gold ook voor de fracties van VVD en PvdA. De basisbeurs werd toen zoals bekend afgeschaft, en zo loop je als uitwonende student tegenwoordig maandelijks meer dan 260 euro mis.

 

Wat we maar willen zeggen: je kunt dit soort zaken ook anders bekijken: acties zeggen meer dan woorden (of verkiezingsbeloftes). SP, CDA, PVV*, ChristenUnie, SGP, VNL en de Partij voor de Dieren stemden tegen het leenstelsel. Over hoe het leenstelsel op de lange termijn uitpakt valt veel te zeggen, maar daar gaat het ons nu niet om.

Bij de SP ben je volgens ons als student financieel gezien het beste af

Basisbeurs
Als je de hoop hebt dat je de basisbeurs weer terugkrijgt, zou je kunnen stemmen op de Partij voor de Dieren, de Ondernemerspartij, Artikel 1, Forum voor Democratie, 50PLUS, de ChristenUnie en – niet geheel onverwacht – de SP. Wij zien hier niet snel een Kamermeerderheid uitkomen, maar dan weet je dat. Het CDA* voelt ook wel iets voor het reanimeren van de basisbeurs, maar zegt er nadrukkelijk bij dat het alleen voor de bachelorfase geldt.

 

Denk zegt een ‘inkomensafhankelijke’ basisbeurs voor bachelor- én masterstudenten in te willen voeren. Let op, je ouders mogen dan samen niet meer dan 75.000 euro bruto per jaar verdienen.

 

Aanvullende beurzen
Wat doen partijen als het je, fysiek of financieel, niet zo meezit? Er bestaat al een aanvullende beurs voor studenten uit zogeheten ‘kansarme gezinnen’. GroenLinks en SP willen dat die beurs wordt verhoogd. De SGP verruimt het begrip kansarm, en stelt voor dat ook studenten uit gezinnen met een middeninkomen hier een beroep op kunnen doen. Ook wil die partij dat de kinderbijslag behouden blijft voor ouders van studenten die voor hun achttiende gaan studeren.

 

PvdA en GroenLinks willen dat er ook een aanvullende beurs komt voor studenten met een functiebeperking.

Echt geld scheelt het jou natuurlijk als het wettelijk vastgestelde collegegeld zou worden verlaagd

Collegegeld
Echt geld scheelt het jou – of je ouders – natuurlijk als het wettelijk vastgestelde collegegeld zou worden verlaagd. Er is maar één partij die zich daar aan waagt, en dat is GroenLinks Jesse Klaver en vrienden stellen dat het reguliere collegegeld moet worden gehalveerd*.

 

Net als de PvdA en ChristenUnie wil GroenLinks hoe dan ook dat de hoogte van het collegegeld wordt ‘begrensd’. De afgelopen jaren steeg het collegegeld met honderden euro’s, en misschien ben je het met deze partijen eens dat daar een einde aan moet komen.

Kosten tweede studie
Als je na afronding van je huidige studie nóg een studie wilt doen, moet je daar aan de UvA vaak 9.000 euro per jaar voor aftikken. Bij sommige opleidingen, zoals tandheelkunde, betaal je zelfs 25.000 euro. Aan de HvA is dat 4.611,83 euro.

 

Een aantal partijen wil af van dit hogere tarief. D66, SP en PvdA* willen dat een tweede studie evenveel kost als een eerste studie. GroenLinks en ChristenUnie willen een wettelijk maximum voor het collegegeld voor een tweede studie, zodat die weer ‘betaalbaar’ wordt.

Foto: Folia
Alexander Pechtold (D66) en Jesse Klaver (GroenLinks)

Ov-kaart
Studeren blijft een dure grap. Nog een geluk dat je een deel van de week gratis kunt reizen met je ov-kaart. Vóór de invoering van het leenstelsel leek het erop dat die in de prullenbak zou verdwijnen. Daar was zelfs een Kamermeerderheid voor, maar met het invoeren van het leenstelsel vonden enkele partijen blijkbaar dat de student al genoeg was gepakt.

 

CDA, ChristenUnie en D66 beloven dat jij je ov-kaart ook in de toekomst mag houden. De ChristenUnie is zuiniger, en beperkt de duur van de ov-studentenkaart tot de nominale studieduur en schaft de ov-vergoeding voor studenten in het buitenland af.

 

D66 daarentegen is ruimhartiger en wil juist dat studenten niet meer hoeven te kiezen of ze doordeweeks of in het weekend gratis reizen. Dat kost naar schatting 200 miljoen euro – geen goed idee, zeggen CDA, VVD en SP.

Selectie aan de poort
Aangekomen op pakweg Roeterseiland of de Amstelcampus, wil je niet voor een dichte deur komen te staan, zeker niet met als argument dat je niet goed genoeg bent. VNL (de partij van Jan Roos) wil selectie aan de poort, net als Forum voor Democratie (Thierry Baudet), die zelfs ‘strengere selectie’ wil. De PVV heeft geen problemen met selectie. CDA en VVD lijken voorlopig alles bij het oude te laten.

 

Dat is anders bij de progressievere partijen. GroenLinks wil juist dat selectie aan de poort op universiteiten en hogescholen helemaal verdwijnt, net als de SP dat wil. (Alleen bij uitzonderingen zoals het conservatorium of geneeskundestudies mag die volgens GroenLinks* blijven bestaan.)

 

De PvdA zei vorig jaar in de Tweede Kamer dat selectie ‘niet moet doorslaan’, en D66 wil selectie aan de poort verbieden voor de masterfase, mede omdat hierdoor vooral allochtonen worden benadeeld.

Kleine studies
Het lijkt alweer heel lang en heel veel commissies geleden, maar de Maagdenhuisbezetters aan de UvA kwamen onder meer op voor de kleine opleidingen, zoals Hebreeuws, Nieuwgrieks en Scandinavische talen die dreigden te worden afgeschaft. Dit thema speelt heel zijdelings een rol in de verkiezingsprogramma’s. GroenLinks wil dat ze zoveel mogelijk ‘worden gekoesterd’. De ChristenUnie zegt de geesteswetenschappen en kleine talen te willen beschermen.*

 

D66-leider Pechtold noemt de kleine studies ‘belangrijk voor de beschaving’. De SGP zegt in haar programma dat ze de geesteswetenschappen belangrijk vindt, en dat er meer van het beschikbare onderzoeksgeld naar toe moet. Het CDA houdt het vager: ‘er moet ruimte blijven voor kleine studies en specialistische vakgebieden’.

GroenLinks: stop met bindend studieadvies

Bindend studieadvies
Als je dan een plekje op je studie hebt veroverd kun je nog sneuvelen door het bindend studieadvies. Onterecht, vindt een aantal partijen. GroenLinks wil er daarom vanaf. D66* vindt dat bij het advies niet alleen naar het aantal studiepunten moet worden gekeken. De partij wil sowieso stoppen met het experiment om een bindend studieadvies in het tweede of derde jaar te geven.

Foto: Folia
Sylvana Simons (Artikel 1) en Marianne Thieme (PvdD)

Kamernood
Je weet dit als Amsterdamse student als geen ander: de kamernood is in de hoofdstad al jaren nijpend. Volgens onderzoek van studentenvakbond Lsvb betaal jij gemiddeld 160 euro te veel voor je kamer. Studentenhuisvester Duwo stelt dat in Amsterdam in 2021 een tekort van 16.000 kamers zal zijn. Eén keer deze vraag dan: en wat doet Den Haag?

 

GroenLinks wil dat de leegstaande gebouwen worden omgebouwd tot betaalbare huurwoningen – zoals studentenwoningen. Ook moet volgens die partij het kraakverbod worden afgeschaft; studenten kunnen dan desnoods zelf een leegstaand pand gaan bewonen.

 

D66 wil dat anders aanpakken. De overheid moet ‘met studentensteden afspraken maken om meer studentenhuisvesting bij te bouwen’. De PvdA wil simpel gezegd dat er meer kamers worden gebouwd, en dat gemeenten hier het voortouw in nemen door bijvoorbeeld lege kantoorpanden aan te wijzen. Ook de Piratenpartij, de SGP en de SP zijn hier voor.

 

De SP gaat veel verder – nog een bewijs van de grote betrokkenheid bij studenten van deze partij – en zegt dat ook leegstaande winkels en scholen moeten worden omgebouwd tot woning. Ook wil de SP huurverlagingen voor ‘alle huurders’ en meer huurbescherming voor studenten zodat ze niet te veel betalen.

 

Het is geen stemadvies, maar de SP is volgens ons onbetwist de studentenkampioen van de komende verkiezingen – de partij staat overigens op verlies in de meeste peilingen. 

 

(Bekijk hieronder wat de partijen uitgeven aan de student. Ga je de komende jaren afstuderen? Lees dan onder de infographic verder over de plannen van de partijen met starters en de arbeidsmarkt.)

 

PvdA, SP en GroenLinks willen het minimumjeugdloon afschaffen vanaf 18 jaar.

Op naar de arbeidsmarkt

Zo. Afstuderen dit jaar, of ben je al afgestudeerd? Dan geldt veel in dit artikel waarschijnlijk niet (meer) voor jou en kun je aan het werk. Maar wat willen de partijen met de arbeidsmarkt? De belangrijkste punten, in vogelvlucht.

 

Bijbaantje

Eerst nog even de huidige studenten: PvdA, SP en GroenLinks willen het minimumjeugdloon afschaffen vanaf 18 jaar. Goed nieuws als je al een bijbaantje hebt, want dan verdien je straks iets meer. Slecht nieuws als je een baantje zoekt, want het CPB heeft berekend dat het aantal studentenbanen waarschijnlijk afneemt door deze maatregel.

 

Flexcontracten

Ben je klaar met studeren? Dan is de kans dat je bij je nieuwe baan een tijdelijk contract krijgt bijna 100 procent. Werkgevers zijn voorzichtig met het uitdelen van vaste contracten, omdat ze je dan moeilijker kunnen ontslaan en je door moeten betalen bij ziekte.

 

Een flexcontract biedt geen zekerheid op werk, waardoor je bijvoorbeeld moeilijk een huis kunt kopen. Flexwerkers worden over het algemeen lager betaald dan vaste medewerkers en er wordt ook minder in hun ontwikkeling geïnvesteerd.

 

Daarom willen alle grote partijen het verschil tussen flex- en vaste contracten verkleinen. D66 wil bijvoorbeeld de flexcontracten helemaal afschaffen en het makkelijker maken om mensen met vaste contracten te ontslaan. VVD, GroenLinks, ChristenUnie en CDA vergroten het aantal en de duur van de flexcontracten juist. Veel partijen verkleinen het risico dat werkgevers lopen als hun werknemer ziek wordt, waardoor zij meer geneigd zijn om mensen in vaste dienst te nemen.

Foto: Folia
Emile Roemer (SP) en Henk Krol (50Plus)

Niet in loondienst?

Dan ga je waarschijnlijk als zogeheten zzp’er aan de slag en dan heb je bijna nergens zekerheid over. Daar willen alle grote partijen, behalve VVD en SP, iets aan doen. Zij komen met vrijwillige of verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en pensioensopbouw.

 

Werkgelegenheid
De PvdA, SP, GroenLinks en CDA zorgen op de korte termijn voor meer banen, vooral bij de overheid en in de zorg. Op de lange termijn creëren de VVD (door een lagere bijstand en lager minimumloon), D66, GroenLinks en PvdA het meeste werk. De grootste verliezers als het gaat om structurele werkgelegenheid zijn de SP (door een hogere bijstand en een hoger minimumloon) en de Vrijzinnige Partij (basisinkomen).

 

De PVV, 50Plus en de Partij voor de Dieren hebben hun plannen niet laten doorrekenen door het CPB.