Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Mike Norton (cc, via Flickr)
actueel

‘We mogen leraren niet met lege handen laten staan’

Dirk Wolthekker,
14 september 2016 - 13:40

De decaan en lectoren van de Faculteit Onderwijs en Opvoeding van de HvA hebben vandaag in een opinieartikel laten weten dat de spanningen rond de ‘Gülen-beweging’ in Turkije en binnen de Nederlands-Turkse gemeenschap ook gevolgen moet hebben voor het opleiden van docenten. ‘De Turkse onrust raakt een fundamentele opdracht van ons onderwijs.’

‘Iedere school wordt vroeg of laat geconfronteerd met maatschappelijke spanningen of discussies over controversiële onderwerpen, zoals de holocaust, homoseksualiteit, zwarte piet of het conflict tussen Israël en Palestina. Scholen hebben de belangrijke maar ingewikkelde opdracht om dit soort onderwerpen op een verantwoorde manier te behandelen en daarmee een bijdrage te leveren aan de burgerschapsvorming van hun leerlingen. In dat opzicht raakt de Turkse onrust een fundamentele opdracht van ons onderwijs.’

 

Dit schrijven Ietje Veldman, decaan van de Faculteit Onderwijs en Opvoeding aan de HvA, en alle lectoren van haar faculteit in een opinieartikel dat vandaag is gepubliceerd op Scienceguide. Aanleiding voor hun bijdrage zijn de politieke spanningen in Turkije rond de Gülen-beweging, die volgens Erdogan achter de (mislukte) staatsgreep van twee maanden geleden zou zitten. Die spanningen hebben ook geleid tot spanningen binnen de Nederlandse Turkse gemeenschap.

 

‘De spanningen kunnen ook gevolgen hebben voor scholen waar leerlingen met een Turkse achtergrond vertegenwoordigd zijn. Scholen staan immers midden in de samenleving. Onvermijdelijk leiden zulke spanningen tot ideologische en politieke discussies op het schoolplein, of in de klas. Dat roept de vraag op wat scholen, schoolleiders, leraren en pedagogische professionals aan moeten met deze discussies,’ schrijven de pedagogen.

‘In het onderwijs moet meer nadruk komen te liggen op wat ons bindt dan op wat ons scheidt’

Drie kerntaken

Onderwijs heeft volgens Veldman en de haren drie kerntaken of opdrachten die door de Turkse onrust opnieuw onder de loep moeten worden genomen. ‘In de eerste plaats heeft het onderwijs de pedagogische opdracht om binnen de school met elkaar de dialoog aan te gaan en verbinding te zoeken. Het is onze overtuiging dat burgerschap niet vanzelf ontstaat, maar door onderwijs moet worden aangeleerd en versterkt. Dat kan, zeker wanneer er controversiële onderwerpen aan bod komen, door nadruk te leggen op enkele spelregels van het democratisch burgerschap die de basis vormen waarop wij in Nederland samenleven.’

 

‘In de tweede plaats heeft het onderwijs een didactische opdracht met betrekking tot het ontwikkelen van competenties ten aanzien van burgerschap in de Nederlandse samenleving,’ schrijven Veldman en haar lectoren. ‘In het onderwijs moet meer nadruk komen te liggen op wat ons bindt dan op wat ons scheidt. Leraren kunnen meer nadruk leggen op oriëntatie op het “woonland Nederland”, zodat leerlingen daaraan identiteit ontlenen en niet uitsluitend aan het land van herkomst van hun voorouders.’

 

Daarnaast spreken de auteurs over een professionele opdracht. ‘Om over de huidige maar ook toekomstige spanningen het gesprek te kunnen voeren met jongeren, moeten leraren en pedagogisch medewerkers zich verdiepen in de achtergronden en contexten van controversiële thema’s. Dat kunnen we niet van iedere leraar, lerarenopleider of pedagoog individueel verwachten. Omgaan met controversiële onderwerpen en politieke discussies is een taak voor een team als geheel. We mogen leraren niet met lege handen laten staan.’