'UvA negeert kansen die crowdfunding biedt'
Crowdfunding stelt wetenschappers in staat onafhankelijker en creatiever te zijn. Volgens het Universiteitsfonds van de UvA is crowdfunding echter niet zaligmakend en dus is men voorlopig terughoudend. Laat de UvA kansen liggen?
Crowdfunding is allang niet meer iets voor enkel start-upbedrijfjes of onsuccesvolle singer-songwriters. Een paar jaar geleden ontdekten Amerikaanse wetenschappers dat zij door een beroep te doen op de massa wetenschappelijk onderzoek konden financieren dat anders zonder fondsen bleef.
Het platform SciFund organiseerde crowdfundcompetities, en op Experiment.com konden wetenschappers met een mooi promotiefilmpje hun onderzoeksvoorstel pitchen. De platformen werden in de Verenigde Staten al gauw beschouwd als een oplossing voor de opdrogende subsidiestromen.
Bovendien kon er onderzoek worden gedaan dat controversieel was, zoals een onderzoek naar de invloed van LSD op het brein, dat via Experiment.com werd gefinancierd. Voor dat onderzoek werd ruim 53.000 Britse pond opgehaald, het dubbele van het streefbedrag. En dat terwijl de NWO’s van deze wereld toch zullen aarzelen om een onderzoek te financieren waarbij mensen harddrugs krijgen toegediend.
Dode Zeerollen
Door deze successen kregen ook Nederlandse wetenschappers interesse in crowdfunding. Het Ubbo Emmiusfonds van de Rijksuniversiteit Groningen haalde in het voorjaar van 2014 via de website rugsteunt.nl twintigduizend euro op voor een onderzoek dat de auteurs van de legendarische Dode Zeerollen wilde achterhalen met behulp van kunstmatige intelligentie.
Een paar maanden later volgde de Universiteit Leiden via steunleiden.nl. Voor een onderzoek waarmee het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) kanker sneller wilde opsporen werd vijftienduizend euro opgehaald.
En de UvA?
Alhoewel de successen voor het oprapen liggen, laten de initiatieven op de UvA nog even op zich wachten. ‘Op het gebied van wetenschappelijk onderzoek heeft de UvA dat nog niet,’ zegt Jochem Miggelbrink van het Amsterdams Universiteitsfonds.
Miggelbrink staat niet te springen om met een eigen steunuva.nl te komen. Het klinkt leuk, maar in werkelijkheid verlopen inzamelingsacties ‘complexer’, zegt hij. Er wordt op allerlei manieren geld ingezameld, ‘dat kan per post, e-mail of social media gaan,’ zegt hij. Het enige verschil is dat er dan niet zo’n website ‘met een teller’ wordt gebruikt.
Nieuwe realiteit
Veel wetenschappers en universiteitsbestuurders sluiten de ogen voor de nieuwe realiteit, denkt Tsvi Vinig, universitair hoofddocent ondernemerschap aan de Amsterdam Business School. Hij waarschuwt voor het soort missers dat technologiebedrijf Digital Equipment Corporation in de jaren tachtig maakte. ‘Digital was leider op de wereldmarkt van minicomputers. Toen de personal computer werd geïntroduceerd reageerde Digitals CEO meewarig: “Ik denk niet dat mensen een pc nodig hebben.”
En zo ging het ook in de telefonie. Nokia negeerde Apple’s iPhone. “Mobiele telefonie is heel ingewikkelde technologie, wat weet Apple daar nou van,” werd er gezegd, omdat ze gewoon niet wilden inzien hoe de markt ging veranderen.’
Vinig, die deel uitmaakt van een internationale onderzoeksgroep naar crowdfunding, ziet dat de UvA de ontwikkelingen op eenzelfde manier negeert. Hij schudt zijn hoofd als hij hoort dat de UvA nog niet van plan is om een website op te zetten voor de crowdfunding van wetenschappelijk onderzoek.
‘Het liep niet’
Stapt de UvA in dezelfde val als Nokia en Digital? ‘Het borstkankeronderzoek in Leiden liep niet goed,’ zegt Miggelbrink om aan te geven dat crowdfunding ‘niet de Heilige Graal is, maar eerder het kleine broertje’ van de conventionele manieren van fondsenwerving.
Miggelbrink heeft het over het kankeronderzoek van het LUMC – toch een project waarvoor inmiddels de benodigde vijftienduizend euro is opgehaald. Toch vraagt Miggelbrink zich af of dat bedrag wel genoeg is om goed wetenschappelijk onderzoek te doen.
‘Leeft het bij de achterban? Kun je steun krijgen?’ gaat Miggelbrink verder. Nogmaals, crowdfunding gaat niet zomaar, wil hij maar zeggen.
Uiteraard, zegt Tsvi Vinig, het gaat niet vanzelf. Je kunt dan wel bij de pakken neer gaan zitten, maar je kunt ook aan het werk gaan. ‘De potentiële markt bestaat,’ zegt hij. ‘Mensen willen doneren om iets toe te voegen aan de wereld.’
Lees deze week in Folia een groot achtergrondartikel over crowdfunding in de wetenschap. Met daarin het persoonlijke verhaal van UvA-onderzoeker Kenneth Rijsdijk, de enige Nederlander die geld inzamelde via de website Experiment.com.
