Niet eerder waren er zoveel Facebook-aanmeldingen voor een Room for Discussion-event dan vandaag, maar de gast was er dan ook naar: de Franse econoom Thomas Piketty, in Nederland voor de promotie van zijn boek.
Met een minzame glimlach en een zeer sterk Frans accent, de interviewers en het massaal toegestroomde publiek sympathiek toeknikkend, stond de Franse econoom Thomas Piketty in vloeiend franglais vanmiddag UvA-studenten te woord tijdens een interview over zijn boek Kapitaal in de 21ste eeuw, waarbij Piketty – tot zijn eigen verbazing – een zegetocht over de wereld maakt.
Gezien de economische situatie in Europa en daarbuiten had de timing niet beter gekund. Het begon in zijn geboorteland Frankrijk – het boek verscheen oorspronkelijk in het Frans – daarna was Amerika aan de beurt, nu Nederland en o ja: ‘Volgende week ben ik in China.’ Ook daar kan zijn boek op belangstelling rekenen en Piketty begrijpt zelf wel waarom. ‘Met al die een-kind-gezinnen komen de erfenissen van alle kanten bij één en dezelfde persoon uit en levert enorme vermogens op.’
Transparantie
Voor de goede orde: daar gaat het boek van econoom Piketty dus over. Kapitaal in de 21ste eeuw is een boek over financieel vermogen en over degenen die vermogen hebben – in de vorm van cash, (on)roerend goed, erfenissen – en feitelijk steeds rijker worden ten opzichte van degenen die het moeten doen met louter inkomen uit werk. En dat al eeuwen lang, zo blijkt uit de studie van Piketty.
Piketty’s boek is meer een politiek dan een economisch boek, zo gaf hij tijdens het interview ook wel toe, hoewel hij zichzelf eigenlijk als sociaal wetenschapper ziet. Eén met uitgesproken politieke – en linkse – opvattingen. ‘Democratie begint met de democratisering van kennis,’ zei hij. ‘Dat betekent in ieder geval dat kapitaalstromen transparant moeten zijn. Het is natuurlijk heel mooi dat jullie in Nederland een Quote-500 hebben zodat iedereen weet wie op die lijst staan, maar je moet wel eerst het blad Quote kopen. Ik zou willen dat systematisch wordt geïnventariseerd wie, wat en waar vermogen heeft en hoeveel.’
Piketty wil daarom wereldwijd een progressief en transparant systeem van belasting invoeren, te beginnen in een fiscaal geharmoniseerd Europa. Sterker nog: hadden we dat maar eerder gedaan, dan had de eurozone nu niet zulke grote problemen gehad, meent Piketty. ‘Met zoveel financiële en fiscale verschillen in Europa was het bijna vragen om moeilijkheden.’ Harmonisatie van de vermogens- en vennootschapsbelasting is daarbij volgens Piketty ‘het meest urgent’.
Grieken
En dat zei hij allemaal op min of meer hetzelfde moment dat de Algemene Rekenkamer op basis van internationaal onderzoek concludeert dat Nederland een gunstig belastingklimaat heeft voor internationale bedrijven. De fiscale regelgeving is in Nederland helemaal up to date, ‘vergelijkbaar met het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en Luxemburg.’ Met name die laatste twee landen staan bekend als landen waar 21ste-eeuwse vermogenden hun kapitaal graag onderbrengen en dat ook al in voorgaande eeuwen deden.
Piketty wil uiteraard zo snel mogelijk een einde maken aan deze fiscale vluchtroutes. ‘Het kan niet zijn dat wij aan de Griekse belastingbetalers hoge eisen stellen, terwijl we de rijkste Grieken hun kapitaal onder laten brengen in fiscaal gunstige landen.’
Met een minzame glimlach en een zeer sterk Frans accent, de interviewers en het massaal toegestroomde publiek sympathiek toeknikkend, stond de Franse econoom Thomas Piketty in vloeiend franglais vanmiddag UvA-studenten te woord tijdens een interview over zijn boek Kapitaal in de 21ste eeuw, waarbij Piketty – tot zijn eigen verbazing – een zegetocht over de wereld maakt.
Gezien de economische situatie in Europa en daarbuiten had de timing niet beter gekund. Het begon in zijn geboorteland Frankrijk – het boek verscheen oorspronkelijk in het Frans – daarna was Amerika aan de beurt, nu Nederland en o ja: ‘Volgende week ben ik in China.’ Ook daar kan zijn boek op belangstelling rekenen en Piketty begrijpt zelf wel waarom. ‘Met al die een-kind-gezinnen komen de erfenissen van alle kanten bij één en dezelfde persoon uit en levert enorme vermogens op.’
Transparantie
Voor de goede orde: daar gaat het boek van econoom Piketty dus over. Kapitaal in de 21ste eeuw is een boek over financieel vermogen en over degenen die vermogen hebben – in de vorm van cash, (on)roerend goed, erfenissen – en feitelijk steeds rijker worden ten opzichte van degenen die het moeten doen met louter inkomen uit werk. En dat al eeuwen lang, zo blijkt uit de studie van Piketty.
Piketty’s boek is meer een politiek dan een economisch boek, zo gaf hij tijdens het interview ook wel toe, hoewel hij zichzelf eigenlijk als sociaal wetenschapper ziet. Eén met uitgesproken politieke – en linkse – opvattingen. ‘Democratie begint met de democratisering van kennis,’ zei hij. ‘Dat betekent in ieder geval dat kapitaalstromen transparant moeten zijn. Het is natuurlijk heel mooi dat jullie in Nederland een Quote-500 hebben zodat iedereen weet wie op die lijst staan, maar je moet wel eerst het blad Quote kopen. Ik zou willen dat systematisch wordt geïnventariseerd wie, wat en waar vermogen heeft en hoeveel.’
Piketty wil daarom wereldwijd een progressief en transparant systeem van belasting invoeren, te beginnen in een fiscaal geharmoniseerd Europa. Sterker nog: hadden we dat maar eerder gedaan, dan had de eurozone nu niet zulke grote problemen gehad, meent Piketty. ‘Met zoveel financiële en fiscale verschillen in Europa was het bijna vragen om moeilijkheden.’ Harmonisatie van de vermogens- en vennootschapsbelasting is daarbij volgens Piketty ‘het meest urgent’.
Grieken
En dat zei hij allemaal op min of meer hetzelfde moment dat de Algemene Rekenkamer op basis van internationaal onderzoek concludeert dat Nederland een gunstig belastingklimaat heeft voor internationale bedrijven. De fiscale regelgeving is in Nederland helemaal up to date, ‘vergelijkbaar met het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en Luxemburg.’ Met name die laatste twee landen staan bekend als landen waar 21ste-eeuwse vermogenden hun kapitaal graag onderbrengen en dat ook al in voorgaande eeuwen deden.
Piketty wil uiteraard zo snel mogelijk een einde maken aan deze fiscale vluchtroutes. ‘Het kan niet zijn dat wij aan de Griekse belastingbetalers hoge eisen stellen, terwijl we de rijkste Grieken hun kapitaal onder laten brengen in fiscaal gunstige landen.’
