De rubriek ‘Overigens’ uit Folia Magazine staat de komende tijd in het teken van Science in Transition (SiT), een beweging van wetenschappers die ontevreden zijn over het functioneren van hun vakgebied. Ze maken zich zorgen over publicatiedruk, de ondemocratische aard van de wetenschap, het aanzien dat wetenschappers genieten en de kwaliteit van het wetenschappelijk onderwijs. Deze week een stelling opgebouwd uit de aanbevelingen van SiT.
Joep Lange, hoogleraar inwendige geneeskunde
‘Ja, daar zit wat in. Enerzijds blijkt een aanzienlijk deel van het gepubliceerde onderzoek niet te kloppen en is replicatieonderzoek dus belangrijk. Aan de andere kant zijn de stapjes die in nieuw onderzoek worden gezet ten opzichte van wat al bekend is vaak zo klein dat ik er droef van word. Oorzaak daarvan is dat universiteiten en geldschieters publicaties turven en wetenschappers geen risico durven nemen, maar als een soort boekhouders van achter hun bureau voorspelbare papers ophoesten. De middenstand van de wetenschap, noemde Schopenhauer hen.
Dat turven slaat nergens op; je weet wie goed is. Vaak is dat de enkeling die zich niets van de publicatiedruk aantrekt en jaren zonder te publiceren werkt aan iets echt vernieuwends. Dat baanbrekend onderzoek wil je behouden en niet inperken met een soort replicatieplicht. Misschien kunnen we replicatieonderzoek beter van overheidswege organiseren.
Een instituut opzetten, waar de boekhouders de hele dag gedegen replicatieonderzoek uitvoeren, zodat mensen met goede ideeën en lef hun handen vrij hebben voor risicovol, vernieuwend onderzoek.’
Edward de Haan, decaan Faculteit der Maatschappij- & Gedragswetenschappen
‘Oneens. Hoewel er inderdaad een probleem is. Een aanzienlijk deel van de publicaties die verschijnen in grote tijdschriften blijkt niet repliceerbaar en daarmee wellicht ongeldig. Momenteel wordt er te weinig replicatieonderzoek uitgevoerd en gepubliceerd om die gevallen er consequent uit te pikken.
Maar dat is niet de schuld van laconieke wetenschappers. Herhaling is over de hele linie een ondergeschoven kindje: geldschieters subsidiëren innovatie en tijdschriften plaatsen nieuwe, positieve resultaten en geen onderzoek waar een verondersteld effect niet werd gevonden.
Replicatie moet weer status krijgen als integraal onderdeel van het wetenschapsproces. Dat moet de overheid niet afdwingen of stimuleren met aparte replicatiebeurzen; het moet geleidelijk gebeuren. De laatste maanden bleek uit een aantal verontrustende steekproeven hoe wankel een eerste bevinding is. Dat maakt discussie los en daardoor gaan wetenschappers replicatie weer serieus nemen: het opnemen in een onderzoeksplan voor een beursaanvraag en de resultaten, ongeacht of ze bevestigend zijn of juist niet, insturen naar een journal.’
Huub Toussaint, lector bewegingswetenschappen
‘Oneens. De stelling suggereert ten onrechte dat er nu nauwelijks replicatieonderzoek wordt uitgevoerd. Juist de laatste jaren worden onderzoeksgegevens van individuele studies gezamenlijk gewogen in een systematic review om betrouwbaarder uitspraken te kunnen doen, vooral in de geneeskunde. Dat is alleen mogelijk als je kunt putten uit vergelijkbare studies, waarbij de uitkomsten ook in lijn zijn met elkaar.
Bovendien: dat een aanzienlijk deel van studies naar bijvoorbeeld kanker niet repliceerbaar lijkt, hoeft niet te betekenen dat ze fout zijn. Er kan ook iets mis zijn gegaan bij de repliceerpoging. Ik geloof niet dat er grote fouten in onderzoek bestaan. Natuurlijk is de druk om te publiceren en met iets nieuws te komen hoog. Dat verleidt wetenschappers wellicht om iets te vroeg en iets te stellig met resultaten te komen.
Maar juist als wetenschappers aansprekende of sensationele resultaten rapporteren, duiken anderen daarop om er op voort te borduren. Daarbij komen grote fouten in het originele onderzoek wel aan het licht, dat is het zelfreinigend mechanisme van de wetenschap.’
Meediscussiëren? Laat je reactie achter in het formulier hieronder. Alle artikelen over Science in Transition vind je hier.
Doordat wetenschappers hun neus ophalen voor replicatieonderzoek, blijven grote fouten in onderzoek nu onopgemerkt.
Joep Lange, hoogleraar inwendige geneeskunde
‘Ja, daar zit wat in. Enerzijds blijkt een aanzienlijk deel van het gepubliceerde onderzoek niet te kloppen en is replicatieonderzoek dus belangrijk. Aan de andere kant zijn de stapjes die in nieuw onderzoek worden gezet ten opzichte van wat al bekend is vaak zo klein dat ik er droef van word. Oorzaak daarvan is dat universiteiten en geldschieters publicaties turven en wetenschappers geen risico durven nemen, maar als een soort boekhouders van achter hun bureau voorspelbare papers ophoesten. De middenstand van de wetenschap, noemde Schopenhauer hen.
Dat turven slaat nergens op; je weet wie goed is. Vaak is dat de enkeling die zich niets van de publicatiedruk aantrekt en jaren zonder te publiceren werkt aan iets echt vernieuwends. Dat baanbrekend onderzoek wil je behouden en niet inperken met een soort replicatieplicht. Misschien kunnen we replicatieonderzoek beter van overheidswege organiseren.
Een instituut opzetten, waar de boekhouders de hele dag gedegen replicatieonderzoek uitvoeren, zodat mensen met goede ideeën en lef hun handen vrij hebben voor risicovol, vernieuwend onderzoek.’
Edward de Haan, decaan Faculteit der Maatschappij- & Gedragswetenschappen
‘Oneens. Hoewel er inderdaad een probleem is. Een aanzienlijk deel van de publicaties die verschijnen in grote tijdschriften blijkt niet repliceerbaar en daarmee wellicht ongeldig. Momenteel wordt er te weinig replicatieonderzoek uitgevoerd en gepubliceerd om die gevallen er consequent uit te pikken.
Maar dat is niet de schuld van laconieke wetenschappers. Herhaling is over de hele linie een ondergeschoven kindje: geldschieters subsidiëren innovatie en tijdschriften plaatsen nieuwe, positieve resultaten en geen onderzoek waar een verondersteld effect niet werd gevonden.
Replicatie moet weer status krijgen als integraal onderdeel van het wetenschapsproces. Dat moet de overheid niet afdwingen of stimuleren met aparte replicatiebeurzen; het moet geleidelijk gebeuren. De laatste maanden bleek uit een aantal verontrustende steekproeven hoe wankel een eerste bevinding is. Dat maakt discussie los en daardoor gaan wetenschappers replicatie weer serieus nemen: het opnemen in een onderzoeksplan voor een beursaanvraag en de resultaten, ongeacht of ze bevestigend zijn of juist niet, insturen naar een journal.’
Huub Toussaint, lector bewegingswetenschappen
‘Oneens. De stelling suggereert ten onrechte dat er nu nauwelijks replicatieonderzoek wordt uitgevoerd. Juist de laatste jaren worden onderzoeksgegevens van individuele studies gezamenlijk gewogen in een systematic review om betrouwbaarder uitspraken te kunnen doen, vooral in de geneeskunde. Dat is alleen mogelijk als je kunt putten uit vergelijkbare studies, waarbij de uitkomsten ook in lijn zijn met elkaar.
Bovendien: dat een aanzienlijk deel van studies naar bijvoorbeeld kanker niet repliceerbaar lijkt, hoeft niet te betekenen dat ze fout zijn. Er kan ook iets mis zijn gegaan bij de repliceerpoging. Ik geloof niet dat er grote fouten in onderzoek bestaan. Natuurlijk is de druk om te publiceren en met iets nieuws te komen hoog. Dat verleidt wetenschappers wellicht om iets te vroeg en iets te stellig met resultaten te komen.
Maar juist als wetenschappers aansprekende of sensationele resultaten rapporteren, duiken anderen daarop om er op voort te borduren. Daarbij komen grote fouten in het originele onderzoek wel aan het licht, dat is het zelfreinigend mechanisme van de wetenschap.’
Meediscussiëren? Laat je reactie achter in het formulier hieronder. Alle artikelen over Science in Transition vind je hier.
