Volgens onderzoek van de Universiteit Utrecht heeft plantencelbioloog Pankaj Dhonukshe gegevens gemanipuleerd in vier wetenschappelijke artikelen. Een van die artikelen is in 2012 geplaatst in Cell en in november 2013 teruggetrokken. Bij dit artikel was Bela Mulder, groepsleider Theory of biomolecular matter aan het Amolf (onderzoeksinstituut van de Stichting voor fundamenteel onderzoek der materie van de UvA), betrokken als coauteur. Hij keurt het gedrag van zijn collega af: ‘De vastgestelde manipulaties zijn ontoelaatbaar.’
Verdachte resultaten
De manipulaties kunnen als kleine foutjes ogen: sommige afbeeldingen hebben een vergroot contrast, sommige zijn aan elkaar geplakt en sommige zijn over andere afbeeldingen heen geplakt. Is het nou zo belangrijk om grote ophef te maken om deze dingen? Mulder vindt van wel: ‘De rol van de wetenschap is om je stinkende best te doen de waarheid boven water te halen. De bewerkingen die zijn toegepast zijn moeilijk af te doen als “slordigheden”. Er hebben ingrepen plaatsgevonden die niet hadden moeten gebeuren.’
Vindt Mulder het erg dat hij als coauteur de fouten niet had opgemerkt? ‘Nee, zoiets is zeer moeilijk te detecteren. Het lag ook niet voor de hand om de fout te vinden; als alle coauteurs én het tijdschrift het niet hebben opgemerkt, zegt dat wel genoeg.’ Twee Canadese celbiologen die met Dhonukshe hebben samengewerkt, vonden enkele resultaten uit een Nature-publicatie van Dhonukshe verdacht en dienden een klacht in bij de UU.
Dhonukshe, in 2005 gepromoveerd aan de UvA, heeft van 2007 tot 2013 aan de Universiteit Utrecht gewerkt. Mede door een ERC Starting Grant en een Vidi-beurs (samen goed voor 1,8 miljoen euro) kreeg hij in Gent een aanstelling bij het Vlaams Instituut voor Biotechnologie, maar daar werd hij na een aantal maanden ontslagen. Nu zit hij werkloos thuis.
Gevolgen voor de betrokkenen
Voor Mulder zijn de gevolgen vooral indirect; hij heeft een onderzoeksvoorstel moeten uitstellen omdat hij de resultaten uit de publicatie niet kan gebruiken. Dat vindt hij tot daaraan toe. ‘Ik maak me drukker om de junior-medewerkers die bij de publicatie betrokken waren. Zij zijn een publicatie kwijtgeraakt, wat gevolgen kan hebben voor hun verdere carrière.’
Aan het paper werkten in totaal achttien auteurs uit verschillende werelddelen mee. Een aantal van deze onderzoekers zijn momenteel bezig de resultaten opnieuw bevestigd te krijgen, maar dat kan een jaar of twee duren. Mulder heeft er goede hoop op dat het gaat lukken. ‘Maar of het weer dezelfde impact heeft als het eerste onderzoek is moeilijk te zeggen.’
Verdachte resultaten
De manipulaties kunnen als kleine foutjes ogen: sommige afbeeldingen hebben een vergroot contrast, sommige zijn aan elkaar geplakt en sommige zijn over andere afbeeldingen heen geplakt. Is het nou zo belangrijk om grote ophef te maken om deze dingen? Mulder vindt van wel: ‘De rol van de wetenschap is om je stinkende best te doen de waarheid boven water te halen. De bewerkingen die zijn toegepast zijn moeilijk af te doen als “slordigheden”. Er hebben ingrepen plaatsgevonden die niet hadden moeten gebeuren.’
Vindt Mulder het erg dat hij als coauteur de fouten niet had opgemerkt? ‘Nee, zoiets is zeer moeilijk te detecteren. Het lag ook niet voor de hand om de fout te vinden; als alle coauteurs én het tijdschrift het niet hebben opgemerkt, zegt dat wel genoeg.’ Twee Canadese celbiologen die met Dhonukshe hebben samengewerkt, vonden enkele resultaten uit een Nature-publicatie van Dhonukshe verdacht en dienden een klacht in bij de UU.
Dhonukshe, in 2005 gepromoveerd aan de UvA, heeft van 2007 tot 2013 aan de Universiteit Utrecht gewerkt. Mede door een ERC Starting Grant en een Vidi-beurs (samen goed voor 1,8 miljoen euro) kreeg hij in Gent een aanstelling bij het Vlaams Instituut voor Biotechnologie, maar daar werd hij na een aantal maanden ontslagen. Nu zit hij werkloos thuis.
Gevolgen voor de betrokkenen
Voor Mulder zijn de gevolgen vooral indirect; hij heeft een onderzoeksvoorstel moeten uitstellen omdat hij de resultaten uit de publicatie niet kan gebruiken. Dat vindt hij tot daaraan toe. ‘Ik maak me drukker om de junior-medewerkers die bij de publicatie betrokken waren. Zij zijn een publicatie kwijtgeraakt, wat gevolgen kan hebben voor hun verdere carrière.’
Aan het paper werkten in totaal achttien auteurs uit verschillende werelddelen mee. Een aantal van deze onderzoekers zijn momenteel bezig de resultaten opnieuw bevestigd te krijgen, maar dat kan een jaar of twee duren. Mulder heeft er goede hoop op dat het gaat lukken. ‘Maar of het weer dezelfde impact heeft als het eerste onderzoek is moeilijk te zeggen.’
