'Red jihadgangers uit de handen van hun pooiers'
Potentiële terroristen en teruggekeerde jihadgangers? Meteen in de cel ermee, hoor je steeds meer politici roepen. Folia-columnist Hadjar Benmiloud begint aan de andere kant. Ze pleit voor meer empathie.
Kweekvijvers voor jihadgangers vind je niet in Syrië, maar in Europa. In de buitenwijken van Parijs, de banlieues, broeit het al jaren. Daar kwamen de terroristen van de aanslag op Charlie Hebdo vandaan. En bij de laatste aanslagen in Parijs werden verdachten in Molenbeek gezocht: een Brusselse wijk waar al sinds 2010 bijna de helft van de jongeren werkloos is.
Jihadganger is trouwens een woord dat ik met tegenzingebruik, want jihad betekent heilige oorlog. En voor deze onheilige oorlog zou Allah zelf ook schietgebedjes doen.
In de Parijse banlieues ben ik zelf wel eens geweest, om hasj te halen voor m’n nogal Bourgondische vakantie. Drugs dealen gebeurt daar heel georganiseerd: iedere bende heeft zijn eigen gebied en eigen werktijden. Als je op de juiste plaats staat met het juiste briefje in je hand, kun je binnen een minuut weer weg zijn.
Ik bleef iets langer, om met die jonge jongens te praten over hun ‘werk’. Ze vertelden over de afstand tussen hun achtergrond en hun dromen: vanuit de Haagse Schilderswijk kun je nog op de HvA of de UvA belanden, maar vanuit France Afrique naar de Sorbonne komen wordt erg moeilijk. Drugs dealen levert snel succes op, en leert ze bovendien zakelijke principes die later bij ondernemen van pas komen. 50 Cent deed het immers ook zo?
Sommige vrienden gingen een andere kant op, vertelde een van de jongens bij het doorgeven van zijn joint. In de maffia-achtige strijd om territorium werden er wel eens wat moorden gepleegd. Veel jongens raken daarna depressief en willen vluchten in het geloof om zich beter te voelen, ergens bij te horen, hun handen te wassen en zingeving te vinden wanneer geld het bloed niet waard blijkt te zijn.
Maar deze jongens hebben nog nooit een Koran in handen gehad, bidden niet en vallen voor de eerstvolgende bende die ze weet te ronselen. ‘Wij doen alles voor je, als jij alles voor ons doet. Je komt in de hemel. Je bent nu bij je broeders. Geef ons je lichaam, dan geven wij je eeuwig geluk.’ Met nog wat amfetamine erbij resulteert het in hele gevaarlijke slaven.
Als we het over blanke meisjes hadden gehad, waren er al zes overheidscampagnes gewijd aan het voorkomen van dit soort ellende en het omarmen van deze schaapjes. Punt is: ze beschadigen niet alleen zichzelf, maar ook vele anderen. Daarmee verliezen ze onze empathie, en daar gaat het fout. Nu wordt alom geroepen om opsluiting: politici willen alle ‘Syriëgangers’ bij terugkomst meteen in de gevangenis gooien. Wat ze in Syrië precies deden, weten we vaak helemaal niet; het kan ook gaan om journalisten en vrijwilligers, benadrukte D66-leider Alexander Pechtold zondag terecht in het programma Buitenhof. Presentator Paul Witteman vond dat ‘naïef’.
Vraag: wie kan ons meer inzicht geven in de hoofden en harten van deze strijders dan de terugkerende jihadsukkels? Wie kan ons beter helpen voorkomen dat er meer jongeren radicaliseren en in de klauwen vallen van verleidelijk pratende loverboys? Ze direct in de gevangenis gooien zonder verder onderzoek zal ze niet bijzonder motiveren om terug te komen – ook diegene die bij nader inzien misschien toch liever een bijbaantje bij Bakker Bart had gehad dan een bomgordel.
Wat mij betreft hoef je geen medelijden te hebben, daar gaat het niet om. Maar als we vergeten waar daders door worden gevormd, blazen we een hoop essentiële informatie op en maken we het extremisme aan alle kanten extremer.
Het lijkt een taboe om te benoemen hoezeer jongeren worden verleid door pooiers die op hun lichaam azen, en hoe ze worden volgestopt met angst en amfetamine. Toch zijn dat de feiten die nu tellen. Pas als we daders ook als slachtoffers leren zien, zullen minder slachtoffers daders worden.
