Op z'n Duits | Had je maar niet
Seksueel geweld is nooit de schuld van het slachtoffer. Daar zijn we het over eens, toch? Korte rokjes zijn geen vrijbrief om iemand aan te raken. Als het slachtoffer geen schuld treft, dient hij of zij ook niet gestraft te worden. Dat is evident en toch zijn er mensen die het niet snappen. In Nederland.
Seksueel geweld is een parapluterm voor allerlei vormen van grensoverschrijdend gedrag. Sommige vormen zijn erger dan andere. Hinderlijk nagefloten worden heeft minder impact dan bij de borsten gegrepen worden, maar beide zijn seksueel getinte, ongewenste handelingen. Wat er valt onder deze paraplu verandert door de tijd, bijvoorbeeld door de komst van nieuwe technologieën. Gedwongen worden je uit te kleden voor de webcam bestond bijvoorbeeld niet in de jaren zeventig. Het is echter helder dat dit seksueel geweld is.
De laatste tijd zijn er meerdere schandalen geweest rond het ongewenst verspreiden van seksueel getint materiaal. Zo werd een filmpje met Patricia Paay nadrukkelijk tegen haar wil gepubliceerd, onder andere op GeenStijl. The Fappening 2.0 is een hack van beroemdheden. Net als bij de eerste Fappening werden gestolen naaktfoto’s en –video’s van celebrity’s online in omloop gebracht. In alle gevallen was er geen sprake van wederzijdse instemming over distributie, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid. Daarmee gaat het hier om seksuele grensoverschrijding, om geweld in niet-fysieke zin.
Hetzelfde geldt als zulks op kleinere schaal gebeurt. Pubers zijn doorgaans geen beroemdheden, al kan dat in de context van een school wel zo voelen. Incidenteel worden foto’s of filmpjes die jongeren met elkaar hebben uitgewisseld doorgestuurd. Scholen zitten met de handen in het haar: deze incidenten hebben veel impact en ouders en andere opvoeders maken zich grote zorgen. Gek genoeg wordt hiervoor de term sexting gebruikt, of soms ‘uit de hand gelopen sexting’. Dat is raar.
We noemen verkrachting ook niet een uit de hand gelopen vrijpartij. Dankzij de strijd van feministen uit de Tweede Golf zijn we heldere woorden gaan gebruiken voor seksueel geweld. Dat moet ook gaan gelden voor online seksueel geweld, zo stelt bijvoorbeeld Marijke Naezer op basis van haar promotieonderzoek. In plaats van slachtoffers te steunen, krijgen ze de schuld. Tieners krijgen te horen dat ze beter niet aan sexting doen; slachtoffers dat ze dom zijn geweest. Daders, net als offline meestal bekenden van het slachtoffer, gaan vaak vrijuit. Naezer schrijft daarom: ‘Het is hoog tijd om een wijze, hard bevochten les over offline seksueel geweld ook toe te passen op online seksueel geweld: het is NOOIT de schuld van het slachtoffer.’
Die oproep wordt nauwelijks gehoord. Vorige week rapporteerde Metro dat slachtoffers zelfs geschorst van school worden. Had je maar niet zo’n kort rokje moeten dragen, had je maar niet alleen naar de kroeg moeten gaan, had je maar niet je borsten aan je vriendje moeten sturen – alsof we weer in de jaren vijftig leven. Het doorsturen van seksueel beeld tegen de wil van de verbeelde is seksueel geweld. Laten we dat zo gaan noemen en zo bestraffen.
