Op z'n Duits | Nuttig leren
Even dacht ik satire te lezen. Het had er in ieder geval alle schijn van. Een docent van het Amsterdam University College wil examens afschaffen en studenten in plaats daarvan beoordelen op creatieve eindproducten als een bordspel, een expositie of – jawel – een rap. Altijd als oude witte mannen iets cools willen doen, komen ze met een rap aanzetten. Dat of een skateboard.
Vrees niet, docent Cor Zonneveld beoordeelt studenten heus ook op de stof. Theoretische begrippen dienen terug te keren in de presentatie. Maar Zonneveld geeft ook punten voor hoe het er uitziet. Daar kom je later in je leven namelijk ook ver mee. En in dat latere leven word je nooit meer gevraagd een examen te maken.
Toetsen is een hot issue aan universiteiten. Nieuwe docenten moeten hun Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) halen waarin ze, als het goed is, leren nadenken over onderwijs. Dat was nodig, want voorheen deden docenten maar wat. Inefficiënte lesvormen en verouderde opdrachten. Het traject van de BKO wordt geheel in de tijdsgeest afgesloten met een onderwijsportfolio en een assessment-gesprek. Reflexiviteit is daarin belangrijker dan kennis. Het zal niet verrassen dat het moeilijk is te zakken voor je BKO.
Ik miste in mijn BKO vooral die kennis. Ik wilde kennis opdoen van onderwijsvormen en ik wilde leren over de wetenschap achter lesgeven. Daar was helaas geen plek voor, al kregen we een fijn naslagwerk over activerend onderwijs mee dat ik nog vaak opensla. Over toetsen en de wetenschap rond toetsen leerden we niks. Of nou ja, ik leerde reflecteren op dat gat in mijn kennis.
Misschien heeft Zonneveld dus wel gelijk en is het didactisch slecht om studenten te laten blokken voor een examen. Tegelijkertijd geloof ik daar niks van. Zonneveld beroept zich namelijk niet op de onderwijskunde maar gaat af op zijn eigen ervaringen. Dat hij doceert aan het AUC is daarbij veelzeggend.
In tegenstelling tot de ‘gewone’ UvA mag het AUC streng selecteren aan de poort. Voor Nederlandse studenten geldt dat ze een vwo-diploma moeten hebben met minimaal een 8 voor Engels én voor wiskunde B. Dat betekent dat de studentenpopulatie er heel anders uitziet dan bij bijvoorbeeld psychologie en rechten. Zulke studies kennen een hoog aantal inschrijvingen van studenten die, laten we zeggen, wat minder academisch gemotiveerd zijn.
Tentamens doen verschillende dingen, maar één ervan is studenten dwingen de stof te bestuderen. Dat kan je schools vinden, maar soms is dat noodzakelijk. Leren moet niet leuk zijn, leren moet nuttig zijn. We geven die teksten niet zomaar op: ze dragen bij aan kennisleerdoelen. In het vervolg van een opleiding mag je die kennis als bekend veronderstellen. In het latere leven word je nooit meer gevraagd een examen te maken, omdat je werkgever ervan uitgaat dat je niet voor niets geslaagd bent voor je opleiding. Hij gaat ervan uit dat je iets hebt geleerd tijdens je studie, en niet dat je punten hebt gekregen voor een mooie tekening.
