Op z’n Duits | Uitstel van de wereld
Of het een voorbode van een golf is, weet ik niet zeker. Opvallend is het wel. Ineens had ik drie studenten met een briefje van de studieadviseur dat ze ADD hadden. Voorgaande jaren kwamen er weleens studenten met dyslexie vragen om langere tentamentijd, maar ADD (Attention Deficit Disorder) was ik nog nooit tegengekomen.
Vuistregel bij alle universiteiten waarvoor ik werk is dat ik het advies van de studieadviseurs opvolg. Het voorkomt een hoop gedoe als je uitstel alleen verleent op hun voorspraak. Studieadviseurs zijn bovendien veel beter op de hoogte van de regelingen die gelden bij verschillende faculteiten. Als de studieadviseur dus schrijft dat een student ADD heeft, moet ik daar iets mee. Maar wat?
In Amerika pleiten studenten steeds vaker voor een safe space. Ze vinden dat de universiteit een plek moet zijn waar ze worden gevrijwaard van hate speech, zoals homo- of transfobe opmerkingen en racistische uitlatingen. Ze vragen om zogeheten trigger warnings: een waarschuwing in de syllabus of aan het begin van een college dat er mogelijk onderwerpen aan bod komen waarvan mensen met een trauma van slag kunnen raken. Als je ooit verkracht bent, bijvoorbeeld.
Als docent genderstudies heb ik me altijd uitgesproken tegen safe spaces, juist omdat mijn vakgebied er het meest mee in verband wordt gebracht. In de VS zijn docenten ontslagen omdat ze zich bijvoorbeeld kritisch uitlieten over de notie van verkrachtingscultuur. Dat is beangstigend: ik vind dat de universiteit een plek moet zijn waar opvattingen doordacht en onderbouwd worden, niet waar we de hand van studenten vasthouden.
Gelukkig heb ik nog nooit een verzoek om trigger warnings gehad, of klachten dat mijn vak geen safe space is – ook niet van uitwisselingsstudenten uit de VS. Wel verzuchten studenten soms dat de wereld niet hetzelfde is als een werkgroep Gender & Sexuality Studies.
Studenten met ADD vragen om een andere soort safe space. Zij wensen ook uitstel van de boze grotemensenwereld. Zo krijgen studenten met ADD aan de Universiteit Utrecht verlenging van hun deadlines. In werkgroepen vragen ze er begrip voor dat ze zich minder lang kunnen concentreren. Een student lukte het dankzij ADD niet om een presentatie te geven.
Ik heb er alle begrip voor dat voor scholieren met leerstoornissen en functiebeperkingen een uitzondering wordt gemaakt. Als je het niveau wel hebt maar iets meer tijd nodig hebt om te lezen, moet je daar niet op worden afgerekend. We weten echter dat er een probleem van overdiagnose bestaat onder schoolleerlingen. Hoe gaan we om met deze groep die binnenkort gaat studeren?
Bovendien, of juist daarom, moeten we ergens de grens trekken. Wat winnen jonge mensen als we hier hun hand vasthouden? Zodra studenten afgestudeerd zijn en aan de slag gaan als beleidsmedewerker, docent of journalist, krijgen ze ook geen kortere werkdag of uitstel van deadlines. Ze aan de universiteit uitstel geven van die realiteit, betekent tekortschieten in onze vormende taak.
