SP wil ‘Kafka Brigade’ om ‘overbodige bureaucratie’ op te sporen

Direct vanaf het begin van de studentenprotesten aan de UvA committeerde politicoloog en UvA-alumnus Van Dijk zich aan de eisen van de bezetters van het Bunge- en Maagdenhuis. Hij sprak studenten en medewerkers en zegde een voorstel toe ter verbetering van de in zijn ogen falende democratie en het doorgeslagen rendementsdenken aan universiteiten, wat ten koste zou gaan van onderwijs en onderzoek. Dat heeft geleid tot deze initiatiefnota, waarin Van Dijk veertig ‘beslispunten’ formuleert.

Hij wil onder meer dat de leden van het College van Bestuur (CvB) en faculteitsbesturen voortaan worden gekozen en dat de raden van toezicht worden vervangen door toezicht houdende leden van de medezeggenschap. Ook wil hij dat de opleidingscommissies worden opgewaardeerd tot formele medezeggenschapsorganen.

PR en marketing

Op financieel gebied zou er volgens Van Dijk een einde moeten komen aan de outputfinanciering. Volgens dat principe worden instellingen gesubsidieerd op basis van studiepunten, diploma’s, proefschriften en publicaties. Universiteiten worden daardoor aangemoedigd studenten zo snel mogelijk door hun studie te loodsen, wat ten koste zou gaan van de kwaliteit, meent van Dijk. Ook zouden universiteiten intern hun geld verkeerd inzetten: niet voor het primaire proces – onderwijs en onderzoek – maar aan overhead. Van Dijk wil dan ook dat de regering maatregelen neemt om het budget op universiteiten voor pr en marketing ‘fors te bepreken’.

Kafka Brigade

Verder moet het aantal tijdelijke personeelsaanstellingen worden beperkt en het systeem van studentpromovendi en promotiebeurzen ‘per direct’ worden gestopt. Universiteiten zijn volgens Van Dijk intussen grote ambtelijke molochs geworden. Niet alleen lopen er te veel managers en directeuren rond, er zou ook te veel tijd worden besteed aan regeltjes en formulieren invullen. Daarom moet er een ‘Kafka Brigade’ komen. Daarin nemen op roulatiebasis docenten, studenten, bestuurders en hoogleraren zitting. Zij gaan overbodige ambtenarij bijhouden en daar jaarlijks verslag van doen aan de minister. Andere highlights uit de nota zijn: afschaffing van het topsectorenbeleidHet topsectorenbeleid is een Nederlandse bedrijvenbeleid om de Nederlandse kenniseconomie te stimuleren, aangenomen onder het kabinet-Rutte I. en het overhevelen van het universitair huisvestingsbeleid naar het Rijksvastgoedbedrijf.

Lachertje

Het lijkt erop dat minister Bussemaker (OCW) weinig met de voorstellen van Van Dijk zal gaan doen. Eerder gaf ze al aan de plannen voor de verkiezing van universiteitsbesturen een lachertje te vinden en kwam ze tot de conclusie dat Nederland juist veel investeert in onderzoek. Over de democratiseringsvoorstellen zei ze in een interview onder meer: ‘De SP wil dat studenten het college van bestuur gaan kiezen. Als je nou echt instellingen snel om zeep wil helpen, moet je dat doen.’ De minister weet zich wellicht ook gesteund door onderzoek van NRC Handelsblad. Afgelopen weekend bleek volgens die krant dat er niet minder, maar juist steeds meer geld naar onderzoek gaat.

Een initiatiefnota is overigens iets anders dan een initiatiefwetsvoorstel. In een initiatiefnota kan een Kamerlid een bepaalde beleidskwestie aan de orde stellen. De regering komt daarna met een reactie en de nota wordt vervolgens in de Kamer besproken. Van Dijk zegt dat hij juist expres een initiatiefnota heeft ingediend en niet een wetsvoorstel. ‘Een initiatiefnota is hét middel van de Kamer om een alomvattend idee te agenderen en te kijken waar je eventueel een meerderheid voor hebt. Daar kun je dan later een wetsvoorstel over indienen. En dat ga ik misschien ook doen.’

De initiatiefnota van Jasper van Dijk is te downloaden op de website van de Tweede Kamer.