'Papieren bootjes moeten vluchtelingen een gezicht geven'
Een houten geraamte met papieren bootjes in het Kohnstammhuis moet bootvluchtelingen 'van de vergetelheid redden'. Kunstenaar Nosrat Mansouri Gilani legt uit wat hij daarmee bedoelt.
‘Zelf ben ik al vijftien jaar bezig met vluchtelingen,’ zegt Nosrat Mansouri Gilani. De kunstenaar is begin jaren negentig vanuit Iran naar Nederland gevlucht.
Tien jaar later rondde hij een studie af aan de Gerrit Rietveld AcademieDe Gerrit Rietveld Academie is de prestigieuze Amsterdamse hogeschool voor kunst en design. en ging hij in de cultuureducatie werken. Op scholen en in buurtcentra probeerde hij mensen in contact te brengen met kunst. Hij heeft er altijd voor gewaakt om, nu het met hem zo voortvarend ging, de vluchtelingen te vergeten. Gilani bleef ze opzoeken en keerde terug op asielzoekerscentra. Dit keer niet als vluchteling, maar als docent beeldende kunst.
Het viel hem op hoe weinig mensen buiten de asielzoekerscentra over de vluchtelingenproblematiek wisten. Af en toe kwam het nieuws over vluchtelingen in de krant. ‘Als er weer een boot was gezonken,’ zegt Gilani, en dan nog werd er niet meer bericht dan het cijfer van het aantal doden. Vluchtelingen moesten een gezicht krijgen, vond Gilani.
Met alle aandacht in kranten en op de televisie van de afgelopen weken lukt dat al aardig, weet hij. Maar Gilani is ook realistisch: de afgelopen vijftien jaar heeft hij genoeg gezien om te weten dat die aandacht zomaar weer over kan zijn.
Om dat te voorkomen greep Gilani terug op wat hij zo goed kan. Hij bouwde een monument voor de bootvluchtelingen en exposeerde het in de publieke ruimte. ‘Dit kunstwerk heb ik anderhalf jaar geleden al gebouwd,’ zegt Gilani. Nadat mensen van het UAFHet UAF is de stichting die hogeropgeleide vluchtelingen begeleid. het kunstwerk zagen zijn ze samen naar de Hogeschool van Amsterdam gestapt.
Het houten geraamte staat nu in de hal van het Kohnstamhuis, bij FLOOR, het debatcentrum van de Hogeschool van Amsterdam. Volgens de HvA is het ‘een altaar voor de bootvluchtelingen’. Studenten en medewerkers worden uitgenodigd om zelf een papieren bootje te vouwen en die in het geraamte te hangen.
Maar in het houten geraamte hangen geen foto’s van vluchtelingen en in de hal van het Kohnstamhuis zijn ook niet altijd vluchtelingen aanwezig om over hun vluchtverhaal te vertellen. Hoe kan Gilani’s kunstwerk er dan toch voor zorgen dat vluchtelingen een gezicht krijgen?
Met zijn kunstwerk wil Gilani het gesprek over de vluchtelingenproblematiek levend houden. Hij zal op woensdag 21 oktober zelf in de zaal van het Kohnstamhuis zijn om met studenten en medewerkers in gesprek te gaan, om over zijn eigen vluchtverhaal te vertellen, en over de vluchtelingen die hij heeft ontmoet sinds hij vijfentwintig jaar geleden zelf uit Iran naar Nederland vluchtte.
Het kunstwerk is tot en met 23 oktober te zien in de centrale hal van het Kohnstammhuis. Lees ook de vluchtelingenspecial van Folia, met daarin het artikel ‘Vluchtig maar oprecht’, over hoe de belangstelling voor vluchtelingen net zo snel weer kan verdwijnen als zij is opgekomen.
