Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
actueel

Taalwetenschappers gaan over op betaalbaar Open Access

Dirk Wolthekker,
12 oktober 2015 - 11:49

Een groep vooraanstaande internationale taalwetenschappers wil dat de toegankelijkheid van wetenschappelijke resultaten minder afhankelijk wordt van te dure commerciële uitgevers. Onder de naam LingOA gaan ze voortaan hun wetenschappelijke artikelen uitgeven bij de online uitgeverij Ubiquity Press, die een voor wetenschappers veel gunstiger verdienmodel hanteert dan de grote commerciële uitgevers. De toegankelijkheid van de wetenschap wordt daarmee vergroot.

Aan de wieg van LingOA staan de redactieraden van vijf vooraanstaande taalwetenschappelijke tijdschriften. Wetenschappelijke artikelen worden straks gepubliceerd door Ubiquity Press in Londen. Daarnaast heeft LingOA een overeenkomst met de Open Library of the Humanities (OLH). OLH garandeert dat de tijdschriften in LingOA na de eerste vijf jaren blijven bestaan. De eerste tijdschriften LabPhon en het Journal of Portuguese Linguistics zullen vanaf januari bij Ubiquity Press verschijnen. De tijdschriften Lingua en Journal of Greek Linguistics zullen naar verwachting volgen.

 

Auteursrechten

Het initiatief leidt ertoe dat publicaties in zogenoemd ‘Fair Open Access’ (FOA) worden gepubliceerd. FOA houdt in dat auteurs hun auteursrechten behouden, redactieraden eigenaar zijn van de titel van hun tijdschriften en het publicatieplatform (de uitgeverij) een beduidend lager bedrag rekent voor zijn diensten dan nu het geval is bij commerciële uitgevers met winstoogmerk. Voor een succesvolle transitie is een financiële garantstelling nodig en die is er gekomen: zes Nederlandse universiteiten – waaronder de UvA – hebben er in VSNU-verband mee ingestemd en betalen er aan mee. Ook de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) verleent een subsidie.

 

Publiceren in open access is een (internationale) trend die al langere tijd waarneembaar is en ook beleid is van het ministerie van OCW. Staatssecretaris Dekker (VVD) wil dat in vijf jaar zestig procent en in tien jaar honderd procent van alle Nederlandse wetenschappelijke publicaties wordt uitgegeven via Open Access. Het idee daarachter is dat wetenschappelijke publicaties gefinancierd met publiek geld voor iedereen toegankelijk moeten zijn zonder financiële drempels.

 

De onderhandelingen over Open Access met de grootste wetenschappelijke uitgever Elsevier verlopen echter verre van voortvarend.