Eredoctoraten UvA naar taalfilosoof en verslavingsexpert

Volgens de erepromotores Sonja Smets en Martin Stokhof heeft de Amerikaanse Barbara Partee (1940) een cruciale rol gespeeld in de ontwikkeling van de ‘formele semantiek van natuurlijke taal’ en verdient zij daarom een eredoctoraat. Partee (1940) is emeritus-universiteitshoogleraar linguïstiek en filosofie aan de University of Massachusetts Amherst. Partee’s invloed op het terrein van de taalkunde is tot op de dag van vandaag ‘onverminderd groot’, zeggen de erepromotores. De formele semantiek ontstond vanaf de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw op het snijvlak van filosofie en logica.

‘Partee zag als een van de eersten binnen de taalkunde het belang in van deze ideeën. Zij heeft niet alleen de acceptatie ervan binnen de taalkunde sterk bevorderd, maar zelf ook vele, substantiële bijdragen aan de ontwikkeling van de formele semantiek geleverd.’ Ook bij de taalkundige acceptatie en toepassing van latere ontwikkelingen heeft Partee een belangrijke rol gespeeld, zeggen haar erepromotores: ‘Zij sloeg als een van de eersten bruggen tussen de semantiek en de cognitieve psychologie, en tussen taalkundige empirie en filosofische theorie.’ Ook nu zij formeel met emeritaat is, doet zij nog onderzoek: naast haar taalkundige werk is ze bezig met een historische studie naar de opkomst van de formele semantiek als vakgebied. Sinds 2002 is Barbara Partee buitenlands lid van het domein Geesteswetenschappen van de KNAW.

Psychiater

Nora Volkow (1956) staat nog in het volle werkzame leven: zij is psychiater en directeur van het grote National Institute on Drug Abuse in Bethesda in de Amerikaanse staat Maryland. Volkow heeft volgens haar erepromotor Wim van den Brink ‘pionierswerk verricht’ door als een van de eersten de werking van de hersenen van drugsverslaafde patiënten te bestuderen met behulp van moderne neuro-imaging-technieken. ‘Hiermee onderzocht zij de kenmerken van de hersenen van verslaafden en de toxische effecten en verslavende eigenschappen van drugs.

Ze toonde afwijkingen aan in de hersengebieden en hersencircuits die betrokken zijn bij motivatie, hunkering, impulsiviteit en besluitvorming. Dit leidde tot het inzicht dat drugsverslaving een ziekte in de hersenen is en dus een behandelbare aandoening, in plaats van een morele zwakte.’ Volkow richt zich in haar onderzoek ook op obesitas, een aandoening die net als verslaving vaak wordt geassocieerd met persoonlijke zwakte, maar dat niet per se is.

Trotski

Volkow is van oorsprong Mexicaanse en groeide op in het huis waar de gevluchte Sovjet-politicus en oprichter van het Rode Leger Leon Trotski werd vermoord. Deze kreeg na zijn vlucht uit de toenmalige Sovjet-Unie asiel in Mexico. Volkow is zijn achterkleindochter.