UvA geeft college op Schiphol: zó vind je daar de weg
De UvA bestaat dit jaar 385 jaar. Daarom zijn er deze week pop-upcolleges op luchthaven Schiphol, vlakbij de bagageband, het Starbucks-café en met uitzicht op de vliegtuigen. Folia keek mee. ‘Vroeger was hier een binnenzee.’
Chaos, drukte en rolkoffers. Op Schiphol de weg vinden is niet makkelijk – zeker niet met stress dankzij beveiligingspoortjes en zoekgeraakte paspoorten. Hoe houd je zo’n luchthaven overzichtelijk? ‘Dit is eigenlijk geen architectuur meer, in zo’n groot complex,’ zegt Petra Brouwer, docent architectuurgeschiedenis aan de UvA. ‘Daarom bedacht architect Rem Koolhaas een andere term: XL Architecture.’
Maandag organiseerde de UvA, ter ere van het 385-jarig bestaan, het gratis pop-upcollege ‘Wayfinding at Schiphol Airport’ tussen wachtende passagiers in Lounge 2 op de luchthaven. Hoe vind je de weg op een druk vliegveld? En hoe zag de luchthaven er in de jaren zestig eigenlijk uit? Het is onderdeel van de collegereeks die deze week dagelijks om 14.00 uur op Schiphol zal plaatsvinden. Andere lezingen gaan over tijdreizen, Nederlandse schilders en ongeschreven regels in de openbare ruimte.
Vandaag, op maandagmiddag, zitten zo’n vijftig mensen in de Lounge. Er wordt gedut, muziek geluisterd, en Starbucks-koffie gedronken. Brouwer vertelt: over de – voor niet-Nederlanders onuitspreekbare – naam van Schiphol, die refereert aan vroegere tijden. ‘Lang geleden was er een binnenzee op de locatie van Schiphol. Daar vergingen talloze schepen, vandaar de naam’ – ‘hol’ was een ander woord voor ‘graf’. Af en toe wordt ze onderbroken door een gatewijziging. ‘Passengers for the flight to Newark...’
Felgele bordjes
Luchthavenarchitectuur is complex: de ruimte, het licht en gebruikte materiaal moeten helpen om je een idee te geven van je locatie in het gebouw. ‘Daar begint het wayfinding design,’ zegt Brouwer. Op grijsbeelden uit 1967 zien we het eerste, destijds moderne interieur van Schiphol: strak en minimalistisch. En ook de bekende gele wegwijsbordjes van vormgever Paul Mijksenaar komen voorbij. ‘Schiphol staat bekend om de felgele bordjes. Die zijn nu ook een exportproduct.’
Na een kwartiertje is het college alweer voorbij. De meeste reizigers vervolgen hun weg richting de gates, een enkeling blijft een praatje maken. Héél veel (wakkere) luisteraars waren er vandaag nog niet bij. Maar ach – wellicht konden ze het gewoon niet vinden.
Omdat de UvA dit jaar 385 jaar bestaat, organiseert de universiteit verschillende evenementen. Begin september gaven UvA’ers al pop-upcolleges op de pont naar de NDSM-werf in Amsterdam-Noord. Een overzicht van de luchthavencolleges is hier te vinden.
