Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: MSVA Architects
actueel

Zo gaat UvA's nieuwe bieb eruit zien

Dirk Wolthekker,
14 juni 2017 - 16:28

Na meer dan vijftien jaar discussiëren, procederen en tekenen is het zover: de plannen voor een universiteitsbibliotheek in de voormalige Tweede Chirurgische Kliniek en het Zusterhuis naderen voltooiing. Wanneer de medezeggenschap instemt wordt dit de nieuwe bieb. De UB moet naar verwachting in 2021 klaar zijn.

Weg met de verloedering van de Tweede Chirurgische Kliniek en het Zusterhuis (BG 13/14) op het Binnengasthuisterrein! Oeps, BG-terrein? Niks BG-terrein! Nog een paar jaar en het gebied is omgetoverd in wat dan zal heten de Binnenstadcampus van de UvA: helemaal van en voor de Faculteit der Geesteswetenschappen en voor een nieuwe UB, die het pand aan het Singel gaat verlaten. Het voormalige ziekenhuis – dat begin jaren tachtig van de vorige eeuw naar de Bijlmer verkaste en daar onder de naam ‘AMC’ de draad weer oppakte – komt dan opnieuw ter beschikking voor onderwijs en onderzoek. Zo gaat de nieuwe bieb, die is ontworpen door MSVA Architects eruit zien.

Foto: MVSA Architects

Ingang aan de Agora

Waar in vroeger tijden de ziekenhuisportier huisde en een ambulance nog wel eens in vliegende vaart naar binnen stoof en tot stilstand kwam, bevindt zich straks de hoofdentree van de nieuwe UB. De entree bevindt zich aan het Agora, dat volgens de architect ‘een levendig plein’ moet worden, met verkeer en activiteiten van studenten, wetenschappers, Amsterdammers en overige bezoekers. Onder de UB komt trouwens een grote fietsenkelder, want het terrein zelf wordt een ‘fietsvrij verblijfsgebied’ genoemd. De architect spreekt van ‘een doorwaadbaar voetgangersgebied, waar de stromen studenten tussen de Oudemanhuispoort en de UB in goede banen worden geleid’.

Foto: MVSA Architects

Een bloem in de atriumconstructie

Het centrale binnenplein van de nieuwe Binnenstadcampus. De architect spreekt van ‘een atriumconstructie’, waarvan de impact op de monumentale gebouwen ‘tot een absoluut minimum’ wordt beperkt. Laten we zeggen dat het hier gaat om een soort gigantische common room met verdiepte tuin. Met zoveel licht zal de boom vast snel het dak uit groeien. De bordessen en terrassen, waar vroeger nog weleens een patiënt in een ziekenhuisledikant lag te zonnen, worden multifunctionele studie- en werkplekken. De dakconstructie ontvouwt zich volgens de architecten ‘als een bloem tot over de dakranden van kliniek en zusterhuis’.

Foto: MVSA Architects

Studie- en werkplekken

Rondom ‘de steel’ van de bloem die het artrium overkapt wordt gestudeerd, geluisterd, getelefoneerd en gekletst. Of je eet er je boterham. Wie over de rand van veiligheidsglas koekeloert, kijkt zo in de kruin van de boom de verdiepte binnentuin in. Let op: de kuipstoeltjes hebben kussentjes en bovendien heeft iedere plek zijn eigen stopcontact onder het bureau. Dat moet dus wel lukken, die tien voor je paper.

Foto: Fotograaf onbekend

Elektrische verlichting

Zo was het ooit: het oude Binnengasthuis. Het werd gebouwd tussen 1868 en 1890 in Hollandse Neorenaissancestijl, grotendeels naar ontwerpen van de architecten Leguyt en Godefroy. Hier de voormalige Tweede Chirurgische Kliniek. De kliniek bood ruimte aan ongeveer tweehonderd bedden en had – nouveauté! – vanaf de oplevering elektrische verlichting. In het erachter gelegen Zusterhuis woonden ongeveer honderd zusters in kleine vierkante kamers met een eetzaal en een conversatie­zaal.

Foto: MVSA Architects

Boeken, boeken en nog eens boeken

Een mooie dwarsdoorsnede van de atriumconstructie: een wenteltrap in ‘de steel’ van de bloem spuugt op elke etage studenten uit op de bordessen. Op elke etage kasten vol boeken, boeken en nog eens boeken (links in beeld). Het is tenslotte een UB en dat moet wel zichtbaar zijn.

Foto: MVSA Architects

De snijzaal

Hoe mooi kan het zijn: de voormalige snijzaal van het voormalige Binnengasthuis, waar de docent vroeger nog weleens in een been of buik sneed wordt keihard in ere hersteld, al zal er niet meer gesneden worden. De Snijzaal ‘nieuwe stijl’ wordt nu ‘multifunctioneel inzetbaar’. We kunnen ons zomaar voorstellen dat er colleges theaterwetenschap worden gegeven in deze collegezaal met theateropstelling. Maar het multifunctionele karakter van de zaal kan ook zomaar betekenen dat er ook vergaderingen gaan plaatsvinden van… misschien de Senaat ‘nieuwe stijl’? Daar moeten zestig mensen zitting in krijgen. In zo’n zaal komt de deliberatieve functie van de nieuwe Senaat vast goed tot zijn recht. Toch?

Foto: MVSA Architects

Esthetische en akoestische boekenkasten

Tot 1981 lagen in dergelijke ruimtes rond de tien patiënten in ledikant ‘op zaal’ uit te zieken of bij te komen van een operatie. Straks wordt hier door twee keer zo veel mensen tentamen geleerd. Of een scriptie geschreven. Of gewoon gesnuffeld in de boekenkasten. Volgens de architecten heeft het inpassen van de boeken op deze wijze ‘een hoge esthetische en akoestische waarde, van essentieel belang voor een goed studeercomfort’. Toe maar!

Foto: MVSA Architects

2,5 meter per student

Studieplekken all over the place, ook in de gangen dus. In het PvE, het zogenoemde Programma van Eisen, gaat het om standaard 950 studieplekken. Op hoogtijdagen kan dit worden geïntensiveerd tot 1500. Let wel: dit is exclusief het aantal studieplekken in het Atrium. Nog meer studiepleknieuws: in de studiezalen zijn ‘diverse opstellingen’ mogelijk, zowel voor 20, 24 of 28 personen, naar gelang de behoefte. Een student heeft gemiddeld 2,5 vierkante meter studieplek tot zijn beschikking.