HvA-docenten in de knoop door auteursrechten
HvA-docenten zitten in hun maag met auteursrechten. In hun lessen mogen ze auteursrechtelijk beschermd materiaal gebruiken, maar presentaties mogen niet een-op-een op MijnHvA worden gezet. ‘Als studenten de les willen doornemen maar de plaatjes zijn weggehaald, is het voor hen heel erg moeilijk om de leerstof te verwerken.’
In februari 2016 werd de HvA op de vingers getikt wegens het onrechtmatig gebruik van auteursrechtelijk beschermde fragmenten. De stichting PRO eiste toen een half miljoen vergoeding en waarschuwde de HvA voor nieuwe schendingen. Die zouden de hogeschool weer een half miljoen euro kunnen kosten. Bijna een jaar na de eerste waarschuwing van de Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), onderzoekt de stichting het gebruikte materiaal door HvA-docenten van dit studiejaar op de naleving van auteursrechten. Eindconclusies van het onderzoek worden verwacht na de zomer.
Maatregelen
Hoewel het niet uitzonderlijk is dat hogescholen dergelijke fouten maken, trof de HvA maatregelen om een herhaling van het voorval en een volgend half miljoen boete te voorkomen. ‘Op de digitale leer- en werkomgevingen verscheen een tekstje met: “Zorg dat je de auteursrechten hebt”,’ vertelt Paul Disco, docent bij de HvA-opleiding media, informatie & communicatie.
‘In de les mag ik alles laten zien: filmpjes, logo’s, foto’s.’ Het probleem duikt volgens Disco pas op wanneer hij de powerpoint met bijbehorende plaatjes ook online wil opslaan, zodat de studenten die kunnen gebruiken bij het leren van hun tentamens. In dat geval moet bij ieder plaatje een verwijzing naar de auteur worden gemaakt. Dat kost heel veel tijd. ‘Wij zijn een mediaopleiding en daarom raakt het probleem vooral ons. Ik laat in de les commercials zien, maar bij een wiskundeles zijn natuurlijk geen plaatjes nodig.’
Auteursrechten afkopen
‘Ik moet als docent de bron zoeken óf het plaatje eruitgooien,’ legt Disco uit. Hier kruipt volgens de docent enorm veel werk in. Veel docenten kiezen er daarom voor de plaatjes te laten vallen wanneer ze de powerpoint online plaatsen. Maar dat bezorgt de studenten dan weer moeilijkheden in de tentamenperiode. ‘Ik probeer in mijn lessen vaak zo min mogelijk tekst en zo veel mogelijk beeld te gebruiken. Als studenten de les willen doornemen maar de plaatjes zijn weggehaald, is het voor hen heel erg moeilijk om de leerstof te verwerken.’
Voor dit probleem ziet Disco twee oplossingen. ‘Het zou handig zijn als de docent twee powerpoints maakt. Een met de plaatjes voor in de les en een met tekstsheets voor het tentamen.’ Toch ziet de docent liever een andere oplossing. ’Ik ben het er helemaal mee eens dat de maker van de plaatjes of video’s betaald moet worden. Zo verdienen mensen hun geld.’ Disco laat weten dat hij het daarom fijn zou vinden als de HvA de auteursrechten afkoopt. ‘Ik wil logo’s kunnen gebruiken en video’s laten zien.’
Geen nieuwe maatregelen
Rolf de Wit, woordvoerder van de HvA, benadrukt dat de hogeschool op dit moment niet overweegt om de auteursrechten in een keer af te kopen. Wel zal de instelling zijn docenten intensief blijven aansporen de auteursrechten te respecteren. ‘De HvA zet al langer in, en blijft dat doen, om docenten met goede informatie, voorlichting en trainingen zo goed mogelijk te informeren over de wettelijke toepassing van het gebruik van auteursrechtelijk materiaal zodat de auteursrechten niet worden geschonden.’
