‘Om meer inspraak te krijgen moeten studenten druk blijven uitoefenen’
Het is logisch dat er nog niet veel is veranderd sinds de Maagdenhuisbezetting, maar studenten moeten eisen blijven stellen. Dat zegt Paul Verhaeghe (hoogleraar klinische psychodiagnostiek, psychoanalytische therapie en Gender Studies aan de Universiteit Gent).
Verhaeghe was vorige week te gast in Amsterdam voor de jaarlijkse Kohnstammlezing. Hij kwam er spreken over identiteit, autoriteit en onderwijs. ‘Met autoriteit loopt er vandaag heel wat mis: op straat, in de politiek maar ook in het onderwijs.’
Tijdens de Maagdenhuisbezetting van twee jaar geleden waren de autoriteiten kop van jut. In de Folia-documentaire De Slag om het Maagdenhuis legde Verhaeghe uit dat er na een revolutie structurele veranderingen moeten komen en dat een nieuwe opstand noodzakelijk zou zijn als die uitbleven. De Vlaamse hoogleraar heeft voor de UvA-studenten een belangrijke boodschap: ‘Nederlandse studenten moeten druk blijven uitoefenen om meer inspraak te krijgen en moeten vooral eisen blijven stellen over de verwachtingen die zij hebben naar de inhoud van onderwijs.’
Volgens Verhaeghe is er sinds de bezetting van twee jaar geleden namelijk nog niet veel veranderd aan de UvA ‘maar dat kan je natuurlijk ook niet verwachten na zo’n korte tijd. Aan Vlaamse universiteiten heeft het proces zo’n tien à vijftien jaar in beslag genomen,’ licht hij toe.
Autoriteitsproblemen aan de UvA
Verhaeghe stelt vast dat de UvA met autoriteitsproblemen kampt. Volgens hem is er sprake van een piramidale structuur. ‘De UvA is piramidaal georganiseerd. Er is nauwelijks inspraak door de studenten. Zelfs de rector wordt niet verkozen en dat is vreemd,’ vindt hij.
Maar de problemen aan de universiteit gaan volgens Verhaeghe nog verder. ‘Alle universiteiten zijn in hetzelfde bedje ziek,’ meent de hoogleraar. ‘Besturen willen van de universiteit een kennisbedrijf maken waardoor zij winstbejag in plaats van kwaliteit voorop stellen. Dat is verschrikkelijk stom.’
Oplossing
In de Kohnstammlezing pleitte Verhaeghe voor een nieuwe vorm van autoriteit, wat inhoudt dat mensen zich vrijwillig aan gezag onderwerpen. De hoogleraar legt uit dat autoriteit vroeger een belangrijke rol speelde in de samenleving maar dat de bevolking hier vandaag niet meer in gelooft. ‘Pogingen om de autoriteit te herstellen mislukken, wat leidt tot een toename van gedwongen onderwerping, ofwel machtsuitoefening,’ verduidelijkt hij.
Autoriteit en een vrijwillige onderwerping blijven voor de hoogleraar het beste principe. Als oplossing draagt hij daarom een nieuwe vorm van autoriteit uit. ‘Ik pleit voor een externe grond van autoriteit: het uitbouwen van een horizontale hiërarchie in plaats van een piramidale structuur.’ Dit voorstel zou volgens Verhaeghe ook de autoriteitsproblemen aan de UvA kunnen oplossen.
Bekijk hieronder de documentaire De Slag om het Maagdenhuis terug.
