‘Ik kan nog terug naar Nederland, maar veel anderen niet’
Vluchtelingen en burgers uit zeven landen waaronder Iran zijn sinds vorige week niet langer welkom zijn in de VS. Ook studenten en onderzoekers van de UvA worden geraakt door het decreet van president Trump. Wij spraken met drie van de gedupeerden over het inreisverbod en de gevolgen daarvan.
Peyman JafariN.B. We spraken Peyman Jafari voor het inreisverbod voor mensen met een dubbele nationaliteit werd opgeheven., UvA-politicoloog bij Politics, Psychology, Law & Economy en bezitter van de Iraanse en Nederlandse nationaliteit
‘In november wil ik net als ieder jaar naar de VS voor een conferentie van de Middle East Studies Association (Mesa), de grootste academische conferentie over het Midden-Oosten. Ik zou er spreken over mijn onderzoek naar de Iraanse olie-industrie. De komende weken moet ik me aanmelden en beginnen aan mijn paper, maar nu twijfel ik of ik dat wel moet doen. Ik heb geen zin om tijd en geld te investeren in iets waar ik straks niet bij kan zijn.
Sommige wetenschappers roepen op om conferenties in de VS te boycotten, maar dat lijkt me geen goede oplossing. Er is een verschil tussen de Amerikaanse overheid en de mensen die er leven. De Amerikaanse collega-wetenschappers zijn juist erg behulpzaam. We moeten zorgen dat de dialoog overeind blijft en met elkaar in gesprek gaan, dat is het beste tegengif tegen verdeeldheid.
Al onder Obama werd voor deze zeven landen de visumplicht ingevoerd. Dat creëert een precedent en nu gaat men nog verder. Dat de president van de VS dit doet is zorgwekkend. Op het moment dat je mensenrechten gaat ondermijnen dan normaliseer je dat en op een gegeven moment heb je niet meer door wat je aan het doen bent. Ik vrees dat we daar beland zijn. De maatregel zal wel weer verdwijnen want de oppositie is groot, maar wat niet zal verdwijnen is de legitimering van discriminatie en haat tegenover mensen puur op basis van hun afkomst en religie.
De maatregel geeft je het gevoel dat je niet meer welkom bent. Iedereen die uit de zeven landen komt is bij voorbaat verdacht. Dat heeft effect op je. Daarom heb ik ook een brief ondertekend waarin meer dan honderd Nederlanders met een dubbele nationaliteit minister-president Mark Rutte oproepen om stelliger afstand te nemen van de maatregel. Ik ben in Iran geboren maar ik zie mezelf als Nederlandse burger, dit is mijn thuisland en ik heb dezelfde rechten als de andere burgers. Dan komt nu ineens de VS en zegt dat voor mij andere regels zouden gelden? Dat is absurd.
Helaas is het een trend van onverdraagzaamheid die we ook in Nederland zien. Mark Rutte heeft het er met zijn brief vorige week nogal ingewreven dat we tweederangs burger zijn. “Als je hier niet tevreden bent, dan hoepel je maar op,” vindt hij. Ik ben een Nederlandse burger en ik wil niet dat Rutte mij anders benadert dan iemand die hier geboren is. We zijn met zijn allen terecht boos over Trump, maar onze eigen minister-president doet ook wel een duit in de zak.’
Armèn Hakhverdian, UvA-politicoloog en bezitter van de Iraanse en de Nederlandse nationaliteit
‘Ik lees zojuist op NOS.nl dat de maatregel niet geldt voor mensen met een dubbele nationaliteit. Als dat zo is, dan val ik niet meer onder deze regeling. Ik werk momenteel als gastonderzoeker aan de University of California, San Diego. In maart wilde ik even terug naar Nederland maar door het inreisverbod had ik daarna niet meer terug gekund naar de VS.
Één van de grote problemen van deze maatregel is dat er aanvankelijk zo ontzettend veel onduidelijkheid bestond. Het decreet is heel dubbelzinnig in juridisch opzicht. De bepalingen in de maatregel zijn vaag en er vallen heel grote en heel diverse groepen onder. Het gaat miljoenen mensen aan, van vluchtelingen in de meest erbarmelijke omstandigheden tot Green Card Holders, dus mensen met een verblijfsvergunning, tot mensen zoals ik.
De regering had makkelijk vooraf voor helderheid kunnen zorgen door termen als “immigrant” of “national” te concretiseren en duidelijk te maken wie onder de regel valt. Nu is alles ingevuld, maar ondertussen verkeerden miljoenen mensen in onzekerheid, dankzij zomaar één pennenstreek van de president. Onbegrijpelijk.
Mijn praktische probleem lijkt opgelost maar het gaat niet om de vraag of ik in maart even naar Nederland kan afreizen en daarna de VS weer binnenkom. Het gaat om het bredere plaatje. Wat blijft hangen is ten eerste dat dit zo chaotisch is ingevoerd en ten tweede het signaal dat je afgeeft naar mensen uit deze landen. Het valt niet uit te sluiten dat deze maatregel discriminerend of zelfs racistisch gemotiveerd is. Dat zo’n maatregel wordt ingevoerd, klaarblijkelijk zonder juridische experts te raadplegen, is buitengewoon zorgwekkend.
Wat de UvA kan doen? Niet veel, vrees ik. Ik krijg veel steun van collega’s. De afdelingsvoorzitter en de decaan hebben contact opgenomen en gevraagd of de UvA iets voor me zou kunnen doen, maar op dit moment kunnen universiteiten niet zo veel doen behalve misschien een moreel hart onder de riem steken. Deze kwestie is nu het terrein geworden van Amerikaanse rechters en advocaten en van diplomaten.
Mijn situatie valt in het niet vergeleken bij die van vele anderen. Ik kan gewoon terug naar Nederland, terug naar huis. Andere mensen die zijn getroffen door het decreet hebben geen huis om naar terug te gaan, laat staan in een welvarend land als Nederland.’
Niusha Ghasemi (26) is masterstudent International Military Operations aan de UvA en masterstudent Law & Politics of International Security aan de VU
‘Komende zomer wilde ik eigenlijk naar Washington voor een summer school over international security gevolgd door een stage in het Witte Huis. Ieder jaar mogen twee of drie studenten uit Nederland meedoen aan dat programma, maar er is een lange, strenge sollicitatieprocedure. Daar ga ik nu geen tijd en energie in steken. Ik weet ook niet of dit de beste tijd zou zijn voor een stage in het Witte Huis.
Wat me dwars zit in de hele discussie van de afgelopen dagen is dat veel mensen rond mij zeggen: Waarom ik, waarom Iraniers? Ze zeggen: zie je wel, hij wil geen Iraniërs. Maar Trump weigert niet alleen Iraniërs, er staan nog zes andere landen op de lijst. Als je geen Iraniër was, zou het je waarschijnlijk niet eens uitmaken. Het gaat niet alleen om Iraniërs, maar het gaat om heel veel mensen uit verschillende landen. Het is nogal narcistisch en nationalistisch om te zeggen: ik ben Iraniër, daarom vind ik het verkeerd dat je ons niet binnenlaat.
Ik vind het vervelend dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen de burgers van een land en hun regering. Je kiest niet waar je geboren wordt. Natuurlijk zou iedereen het liefst opgroeien in een democratisch, veilig land. Je moet naar de acties van mensen kijken, niet naar hun afkomst. Al het andere is discriminerend of zelfs racistisch. Ik ben Iraniër omdat ik in Iran geboren ben, maar eerlijk gezegd voel ik me meer een Nederlander dan een Iraniër. Ik voel me hier veel meer op mijn gemak dan in Iran. Toen ik hierheen kwam werd ik door Nederlanders behandeld als één van hen, ook al kwam ik uit een ander land en sprak ik de taal nog niet perfect. Hier heb ik geleerd dat het niet uitmaakt waar je vandaan komt. Het gaat om de vraag of ik anderen goed behandel en probeer een positieve verandering te zijn in de levens van anderen. Dat heb ik geleerd in Nederland: hier zijn ze bereid om anderen te accepteren.’
