Hoogleraar psychologie: ‘Data delen moet de norm worden’

Eigenlijk zijn de punten die worden aangehaald in het manifest zo voor de hand liggend, dat je je afvraagt waarom ze nog niet gebruikt worden. Het gaat onder meer over het openbaar maken van data en het pre-registreren van onderzoek. ‘Pre-registratie houdt in dat je eerst je methode- en analyseplan laat beoordelen, en pas bij goedkeuring data gaat verzamelen,‘ vertelt Wagenmakers. ‘Daarna heb je wel een gegarandeerde publicatie. Zo wordt goed onderzoek beloond, en niet onderzoek met louter positieve resultaten.’

Toch zijn het van tevoren aangeven hoe je je onderzoek wil doen en het openbare van data vaak niet vereist. Sommige onderzoekers zijn bijvoorbeeld huiverig hun data vrij te geven, uit angst dat een andere wetenschapper ermee aan de haal gaat.

Dat is wel nodig, vindt Wagenmakers. ‘Het gaat al een hele tijd niet zo goed met de manier van onderzoek doen in de wetenschap. Met name het niet kunnen repliceren van gevonden effecten is een knelpunt, want wat weet je echt als het onderzoek niet repliceerbaar is? Zo wordt er tegenwoordig al getwijfeld aan effecten uit bijvoorbeeld de sociale psychologie en de kankerbiologie, om er maar twee te noemen. Die problematiek wordt breed erkend. Een enquête in een van de grootste wetenschappelijke bladen liet zien dat het merendeel van de wetenschappers vindt dat er wat moet veranderen.’

Nature Human Behaviour

Wagenmakers heeft samen met de andere onderzoekers bewust gekozen voor het kersverse ambitieuze platform Nature Human Behaviour. ‘Het blad is onderdeel van het beroemde Nature en maakt gebruik van wat wij essentieel vinden voor goede wetenschap bedrijven: pre-registratie bevorderen,’ vertelt Wagenmakers.