Folia's eindejaarsnummer is er

In deze onzekere tijden mag een ritueel dat twee jaar voortduurt toch al best een trotse traditie heten: Folia benoemt wederom de m/v van het Jaar - waarbij zij opgemerkt dat met die letters niet binair bedoeld zijn, maar een spectrum aangeven. Hoe het ook zij, Anita Abaisa is de vrouw van 2016, en krijgt de welverdiende ereplaats bovenaan de top tien en op onze cover, met een portret door Daniël Roozendaal.

Het was een jaar dat zich niet kenmerkte door bezette hoofdgebouwen en koppige protesten, maar door commissies, gekissebis, veelvuldig gebruik van de bovenkamer - maar toch ook zeker van de achterkamertjes. ‘Diversiteit’ ging van een hoofdpijndossier via allerhande ongevraagde commentaren naar een simpelweg pijnlijk moddergooien, maar Abaisa bracht wat nodig was: niet nog meer debat, maar een veilige ruimte voor weinig gehoorde stemmen in haar Facebookplatform Black Ladies Talk. De HvA-student toegepaste psychologie bracht sindsdien vrouwen samen bij congressen, en, goed, ook een bescheiden maar zeer gewaardeerde optocht met vrouwen die allen haar positief, divers geluid delen en uitdragen.

Abaisa staat aan kop van een klassement van tien gekroonde hoofden: van bekende namen als Hans Amman en Erik Verlinde, die beiden koppig volhielden en hun gelijk haalden, tot nieuwe sterren die met kop en schouders boven de instellingen, en zichzelf uit rezen: Tashina Blom en Jarmo Berkhout van activist tot bestuurlijk kopstuk, Pari Ibrahim, Mathilda Médard, Dennis van den Berg die bereid waren hun nek uit te steken voor hun strijd (tegen genocide, het taboe op borsten, en werkdruk, respectievelijk). En Louise Elffers en Jacob Eikelboom, die met heel hun hart de knappe koppen van morgen vormen als onderzoeker en docent.

Op de HvA bestaan weinig kopzorgen over diversiteit: een gemiddelde klas kent een rijke schakering aan afkomsten en kleuren. Om alle neuzen dezelfde kant op te houden is een stuk moeilijker, maar Fatima en Veri laten met hun bijzondere vriendschap zien hoe het moet. Een kaaskop en een meisje met een hoofddoek gaan prima samen, als je maar niet van elk verschilletje een halszaak maakt en een goed hoofd op de schouders hebt staan. ‘Ik vroeg of hij een vriendin had, om te laten merken dat het aan onze vriendschap niets veranderde. Terwijl ik dus dacht dat hij homoseksueel was.’

Buigen wij dan het hoofd, om met enig ontzag afscheid nemen van voormalig opperhoofd Dymph van den Boom. Waar het CvB de afgelopen jaren soms als kip zonder kop rond het Maagdenhuis rende, hield zij immer het nuchtere hoofd koel. De rector magnificus gaat nu met emeritaat, al zal zij zeker niet stil gaan zitten: op de fiets vertelt zij over haar toekomstplannen, en hoe de UvA niet het hoofd moet verliezen. ‘De UvA bevindt zich in een cultuurverandering. Dat duurt jaren.’ Een collectief dat in elk geval de schouders onder die cultuurverandering zet is Commoning UvA, dat probeert tussen referendum- en commissiegeweld de hoofdlijn uit te zetten voor een toekomst van de academie. Wetenschap en kennis zijn van iedereen, stellen ze, en vanuit die gedachte staken zij de koppen bij elkaar voor een radicaal nieuwe invulling van onderwijs en bestuur.

Verder is er, voor de nodige hersengymnastiek, een nieuwsquiz waar u het hoofd even over mag breken; en het ongelooflijke verhaal van Noëlle van Deventer, de HvA-student die met een hoofd vol reisplannen werd aangereden op vrijdag de dertiende. Net toen ze het hoofd weer enigszins boven water had, werd ze in Thailand door een muggebeet besmet met knokkelkoorts. Ze besloot een bizar hoofdstuk in haar leven af te sluiten door een boek erover te schrijven: Engel in de mist kan vanaf deze week op de shortlist voor een P.C. Hooft.