Update: Tekort HvA kan dit jaar oplopen tot meer dan zestien miljoen
De financiële situatie van de HvA ziet er voor 2016 niet al te fraai uit, zo blijkt uit de concept-kwartaalreportage die de financiële afdeling van de hogeschool opmaakte en die in het bezit is van Folia. De hogeschool boekte in het eerste kwartaal nog een winst van 1,9 miljoen, maar de prognose voor het hele jaar 2016 is minder rooskleurig: het verlies kan oplopen tot meer dan zestien miljoen euro op 31 december.
Of het inderdaad zo erg wordt, is overigens afhankelijk van een groot aantal factoren die kunnen maken dat het verlies veel lager uitvalt. De financiële afdeling spreekt van ‘grote onzekerheden’ voor de rest van dit jaar: allerhande bezuinigingen en besparingsmaatregelen moeten nog worden gerealiseerd, waardoor de neerwaartse financiële spiraal ‘in korte tijd’ kan worden bijgesteld tot een jaarverlies van vijf miljoen of zelfs quitte.
‘Early warning’
Dat het resultaat over het eerste kwartaal toch nog positief is komt doordat verschillende kosten nog niet zijn gemaakt, terwijl dat in de begroting wel was voorzien. Daar staat tegenover dat verschillende faculteiten hun begroting hebben overschreden, in het bijzonder de Faculteit Digitale Media & Creatieve Industrie (FDMCI). Die had een winst van 1,2 miljoen begroot, maar is uitgekomen op een verlies van 1,8 miljoen, een verschil van drie miljoen op kwartaalbasis.
Als gevolg daarvan heeft de faculteit de in boekhouderskringen gevreesde ‘early warning’ gekregen, een soort gele kaart. Die drie miljoen wordt momenteel geanalyseerd, ‘waarna acties en/of maatregelen worden bepaald’. Belangrijke reden voor de tekorten is de terugloop in het aantal studenten en een overeenkomstige terugloop in ontvangen collegegelden. Over het algemeen constateert de financiële afdeling overigens wel dat de financiële positie van de HvA (het eigen vermogen versus schulden) ‘op orde’ is, maar de hogeschool kan weinig tegenvallers meer hebben. ‘Het vermogen om risico’s op te vangen is klein.’
Conradhuis
De nieuwbouwplannen die de HvA heeft ten aanzien van het nog te bouwen Conradhuis op een braakliggend terrein op de hoek van de Wibautstraat zullen met deze vooruitzichten lastig te realiseren zijn. Met de bouw van dit pand, dat is bedoeld voor de vestiging van de Faculteit Techniek, is rond de tachtig miljoen gemoeid. De HvA heeft een lening nodig om dat Conradhuis te bouwen. Dat bedrag zal weliswaar niet op de exploitatierekening (opbrengsten minus kosten) van de HvA drukken, maar wel op de balans (bezittingen minus schulden).
Na de bouw moet er voor het pand jaarlijks een reserve worden opgebouwd, de zogenoemde afschrijving, die wél op de exploitatierekening wordt opgevoerd. In relatie tot de huidige vooruitzichten zullen die kosten zo hoog zijn dat het zeer de vraag is of de HvA de lening kan krijgen en of het ooit van nieuwbouw zal komen. In een vooruitblik op de periode 2017-2021 heeft de HvA een totaal geraamd tekort van 27 miljoen. Dit tekort vormt volgens de financiële afdeling ‘een serieus zorgpunt in relatie tot nieuwbouwplannen’.
Survival mode
Vorige maand schreven de decanen van de UvA in een brief aan de Raden van Toezicht van UvA en HvA dat de HvA naar hun mening in een overlevingsmodus was beland. Letterlijk hadden ze het over een ‘survival mode’ waarin de hogeschool zou verkeren. Het HvA-bestuur en de decanen van de faculteit accepteerden deze visie toen nietZie hier de opiniebijdrage door HvA-medewerker Paul van de Water, waarbij deze de opvatting van de UvA-decanen met de grond gelijk maakt..
Ze eisten excuses, waarna er door de gezamenlijke UvA-decanen een mailtje is gestuurd waarin werd gezegd dat de zaak misschien wat zwaar was aangezet, maar in essentie wel klopte. Of de HvA daadwerkelijk aan het overleven is, is ook een kwestie van interpretatie, maar er lijkt in elk geval wel serieus iets aan de hand bij de hogeschool.
Tot nu was vicevoorzitter van het CvB Hans Amman steeds verantwoordelijk voor de financiën van UvA én HvA, maar Amman levert de HvA-portefeuille per 1 juni in. De HvA zoekt nog naar een eigen financiële topman. Tot die tijd zal HvA-rector Huib de Jong verantwoordelijk zijn voor de financiën.
Update 27 mei 2016 10.30 uur
HvA-rector Huib de Jong laat weten dat ‘de rapportage een overzicht bevat van alle denkbare risico's die de HvA loopt. Als al die risico's zich voltrekken en we verder niets doen kan het verlies van de HvA oplopen tot orde van grootte die in het bericht wordt genoemd.’ Volgens De Jong is de ‘reële verwachting’ dat ‘de HvA bij ongewijzigd beleid eind 2016 uitkomt op een negatief resultaat van iets boven de 2 miljoen.’
De Jong stelt dat deze weken gesprekken zijn gepland met alle decanen en dat er ‘nadere afspraken’ worden gemaakt ‘om aan het eind van het jaar zo mogelijk binnen de begroting te blijven’.
Update 30 mei 2016 10.00
FDMCI-decaan Geleyn Meijer laat in een reactie weten:
'Wij hebben vanuit de faculteit zelf een early warning afgegeven aan het CvB om te duiden op de risico’s die wij zien. Als al de risico's realiteit worden en tot maximaal financieel verlies leiden, zou het verlies voor onze faculteit 1,8 miljoen kunnen bedragen. Dit mogelijke tekort wordt voor onze faculteit onder andere veroorzaakt door de cao-verhoging die zal worden ingevoerd. Hiervan is nu nog niet duidelijk of het Rijk deze geheel of gedeeltelijk vergoed. Verder hebben wij vanaf volgend studiejaar te maken met een hogere instroom. Niet minder, maar meer studenten. Omdat wij daarvan de bijdrage eerst over twee jaar ontvangen, moeten wij de kosten daarvan nu zelf financieren.'
De reële verwachting is volgens dezelfde rapportage op dit moment dat wij als faculteit nog wel een licht negatief resultaat zullen boeken ten opzichte van onze begroting. We bekijken nu hoe we kunnen bijsturen zonder aan kwaliteit in te boeten zodat we quitte spelen aan het einde van het jaar. De rapportage, de risico- en reëele inschattingen en de acties die daaruit voortvloeien horen bij de professionele bedrijfsvoering bij HvA en de faculteiten. Ik herken me niet in je zorg dat er iets serieus aan de hand is bij de HvA.'
