Sterrenkundigen vallen in de prijzen
UvA-astronomen Joeri van Leeuwen en Jason Hessels zijn vandaag in de prijzen gevallen vanwege hun sterrenkundig onderzoek. Van Leeuwen krijgt de Willem van der Graaff-prijs voor zijn verdiensten op het gebied van de popularisering van de sterrenkunde, Hessels krijgt de Pastoor Schmeits-prijs vanwege zijn onderzoek naar pulsars en radioflitsers.
Van Leeuwen en Hessels krijgen vandaag hun prijs van ieder 1.500 euro uitgereikt tijdens de Nederlandse Astronomenconferentie in Nunspeet. In een toelichting op de toegekende prijzen schrijft de jury over Van Leeuwen: ‘Joeri van Leeuwen heeft kwalitatief en kwantitatief enorme verdiensten geleverd op het gebied van de popularisatie van de sterrenkunde, over uiteenlopende onderwerpen, in verschillende vormen, en voor een divers publiek, van jong tot oud. Bovendien toont hij aan dat zijn ervaring met popularisatie zorgt voor een goede terugkoppeling aan de onderzoekswereld, in de vorm van goede colleges voor studenten en uitstekende praatjes op conferenties.’
De jury zegt bovendien onder de indruk te zijn van de wijze waarop Van Leeuwen inspeelt op de moderne communicatiemiddelen. Zo was Van Leeuwen medeschrijver en presentator van tv-programma’s als Het Klokhuis en Heel Nederland Kijkt Sterren. Volgens de jury schroomt hij niet om schijnbaar ingewikkelde vragen over zwarte gaten of de relativiteitstheorie ‘met animaties en op social media terug te brengen naar de essentie’.
Pulsar
Jason Hessels is een astrofysicus wiens onderzoek volgens de jury ‘grote impact’ heeft op de astronomie, de kernfysica en de theoretische fysica. ‘Hij heeft zowel de snelst draaiende pulsarEen pulsar is een snel ronddraaiende neutronenster die elektromagnetische straling uitzendt. Deze straling wordt op de aarde waargenomen in de vorm van snelle pulsen. als de zwaarste pulsar ontdekt. Ook was hij medeontdekker van een pulsar bij een dubbele dubbelster.’ Het is geen wonder dat Hessels geldt als een van de pioniers voor pulsaronderzoek met de nieuwe radiotelescoop Lofar. Hij ontving twee grote onderzoeksbeurzen en is sinds dit jaar lid van De Jonge Akademie (DJA) van de KNAW.
Maria Paschalis Schmeits (1851-1919) was eerst kapelaan van de Sint Servaasbasiliek in Maastricht en daarna pastoor in Venray. Hij deed ook sterrenkundige waarnemingen en liet na zijn dood in 1919 tweeduizend gulden na voor het bevorderen van de studie der sterrenkunde. Willem de Graaff (1923-2004) was leider van de Fysica-afdeling van het Utrechtse laboratorium voor ruimteonderzoek en zette zich tientallen jaren in om een breed publiek te interesseren voor ruimtevaart en sterrenkunde.
